Schoonheid op hoge leeftijd

Na de overgang wordt de huid slapper. De meeste mensen krijgen meer rimpels en de oogleden gaan hangen. Wat betekent het om een ouder lichaam te hebben in een tijd van digitaal bewerkte ideaalbeelden?

Oud zijn gaat gepaard met lichamelijk verval. Daarbij wordt fysieke verandering bij vrouwen harder en negatiever beoordeeld dan bij mannen. In De ouderdom schrijft Simone de Beauvoir: ‘Ik heb nooit een vrouw ontmoet, niet in de literatuur en niet in de werkelijkheid, die er graag oud uitzag. Men noemt een oude vrouw niet mooi, hooguit charmant.’ Het is tijd voor een nieuw verhaal over de ouderdom en vooral een nieuw verhaal over oudere vrouwen. Een schoonheidsideaal waarbij elke oneffenheid weggewerkt wordt, is ‘leeftijdsloos’. Waarom hebben we geen schoonheidsidealen voor als we veertig of zestig of tachtig zijn? ‘Koester je rimpels,’ zou mijn vriendin Bianca zeggen, ‘want iedere rimpel heb je verdiend.’

Hoe verhouden we ons tot ons lichaam?

Als we ons lichaam en gezicht vooral vergelijken met digitaal bewerkte ideaalbeelden, zullen we erg ontevreden zijn over ons eigen lichaam, ongeacht hoe we eruitzien. Als we ons vergelijken met levende vrouwen van onze leeftijd in onze omgeving, zal de tevredenheid met ons eigen uiterlijk veel groter zijn. Als het over uiterlijk en seksuele aantrekkingskracht gaat, worden vrouwen van veertig al oud genoemd. Wat zetten wij daartegenover? Duiken we weg en verbergen we ons onder een laag make-up? Of gaan we in ons lichaam wonen en gaan we het koesteren en goed verzorgen?

Een vrouw van in de veertig schreef me dat ze nu heel anders over haar lichaam denkt dan twintig jaar geleden, nu dit lichaam twee kinderen heeft gedragen en gebaard: ‘Ik vind het zo fijn om te merken dat mijn lichaam een heel andere en positievere betekenis heeft gekregen naarmate ik ouder ben geworden. Het is nu vooral het lijf dat twee kinderen heeft gedragen en voedt, waar ik me dankbaar, trots en krachtig bij voel.’

Waardeer je lichaam om wat het doet en kan

Veel vrouwen hebben in de loop van hun leven geleerd dat hun geluk niet afhangt van hun uiterlijk. Ze relativeren het belang van het lichaam; oudere vrouwen vinden dat er belangrijkere dingen in het leven zijn dan een slank lichaam. Het helpt als we ons lichaam waarderen om wat het doet en wat het kan. Het helpt ook als we goed voor ons lichaam zorgen. Zeker na ons veertigste kunnen we een draai maken naar innerlijke rust en vertrouwen. We doen ons best om ons lichaam te bewonen in plaats van het tentoon te stellen. Dit maakt ons weerbaarder: nu durven we ouder te worden.