Thema: Leven zonder God
In debatten over godsgeloof hebben atheïsten, agnosten en gelovigen iets over het hoofd gezien. De aandacht is voornamelijk uitgegaan naar argumenten voor en tegen het bestaan van God, maar atheïsme zelf is niet voldoende onderzocht. Terecht hebben atheïsten ieder aspect van een godsdienstige levensbeschouwing aan de orde gesteld. Maar het wordt nu tijd om atheïsme zelf op die manier kritisch te onderzoeken. Wat is er zo aantrekkelijk aan atheïsme? Zijn er specifieke denkwijzen die mensen richting atheïsme leiden? En los van de vraag of de atheïstische argumenten het bestaan van God weerleggen, valt er misschien iets te leren van atheïsme voor ons allemaal? Tom en Tabitha in gesprek met prof. dr. Rik Peels die in zijn boek Leven zonder God op zoek ging naar de kern van het atheïsme.
Lees ook deze artikelen
Zwevende atheïsten
In zijn boeiende studie Zwevende gelovigen (2011) beschrijft Joep de Hart de veranderingen die zich op godsdienstig terrein in Nederland hebben voorgedaan. Kort samengevat komt dat neer op: kerken lopen leeg en tegelijkertijd is er een waaier aan spirituele mogelijkheden, waar steeds meer belangstelling voor ontstaat, overigens ook binnen de kerken. [lees verder]
Rollins’ atheïsme: de god die zegt dat hij niet bestaat
In juli 2016 stond in dit tijdschrift (229-239) een bijdrage van Frits de Lange, die terugging op een lezing voor een minisymposium over het post-theïsme. Een kortere versie hiervan verscheen op 11 juni 2016 in de weekendbijlage van het dagblad Trouw. De Lange baseert zich voor zijn beschouwingen over theïsme en post-theïsme vooral op Peter Rollins, die zich ‘a/theïst’ noemt.
[lees verder]
Weg van de kolkende diepte
Si leeheg ioom nee dlerew ed tad fooleg ki. Deze woorden lijken onzin. Letters die zomaar op het papier zijn gegooid. Chaos dus. Maar als u het zinnetje omgekeerd leest, staat er: ik geloof dat de wereld een mooi geheel is. Achter die op het eerste gezicht chaotisch opgeschreven letters blijkt een logica te zitten. Geen chaos dus.
[lees verder]
Het disjunctieve atheïsme van Herman Philipse
Herman Philipse is een filosoof die zich afficheert als atheïst. Een atheïst is, in het algemeen gesproken, iemand die van oordeel is dat er geen God is (of dat er geen goden zijn). [lees verder]
Een Atheïstische Tripliek
In het NTT van februari 2008 verscheen een uitvoerige kritiek door Rik Peels en René van Woudenberg op de argumentatie voor disjunctief atheïsme in Atheïstisch manifest & De onredelijkheid van religie (afgekort: Amor)} De redactie besloot mijn repliek in het voorliggende nummer te plaatsen, vergezeld van een dupliek door genoemde auteurs. Voorts bood ze mij gelegenheid ook op deze dupliek te repliceren, waarvan ik dankbaar gebruik maak. Laat ik deze tweede repliek als ‘atheïstische tripliek’ betitelen.
[lees verder]
Een falend atheïstisch argument. Een reactie op Herman Philipse
In het artikel ‘Godsgeloof in het tijdperk van wetenschap’, dat de verstilde ondertitel ‘Een epistemologisch drama’ heeft, reageert Herman Philipse op onze kritiek op zijn hoofdargument voor disjunctief atheïsme. Dat hoofdargument bestaat uit drie premissen en een conclusie.
[lees verder]
Post-theïsme als natuurwetenschappelijk credo?
De organisatoren van het symposium hadden mij gevraagd om in mijn bijdrage in te gaan op de vraag of post-theïsme kan bijdragen aan een gesprek met de natuurwetenschappen. Nu is de term ‘post-theïsme’ uiteraard een verlegenheidsoplossing. Het gaat hier niet om een georganiseerde stroming; het duidt niet op een alternatief theologisch systeem. Post-theïsme is slechts een parapluterm voor een veelheid aan theologische benaderingen die zich impliciet of expliciet afzetten tegen het theïsme. Maar dat roept ook problemen op, want is ‘theïsme’ niet al net zo’n pluraal in te vullen term? [lees verder]
