Søren Kierkegaard (1813-1855) beschouwde het als zijn voornaamste taak om mensen opmerkzaam te maken. Dat klinkt vrij bescheiden. Hij zegt niet dat hij mensen wijzer wil maken of veranderen, hij wil niets uitleggen, geen beweging starten, geen revolutie in de theologie of in de maatschappij in gang zetten – hij wil alleen maar opmerkzaam maken. Maar Kierkegaard zelf ziet dat opmerkzaam maken helemaal niet als een bescheiden opgave, integendeel. Als hij in 1855 op 42-jarige leeftijd op straat in Kopenhagen in elkaar zakt, en een paar weken later overlijdt, is hij ‘op’. Wat ook precies de lichamelijke oorzaak van zijn overlijden is geweest, hij had alles gegeven om zijn lezer, de ‘ene lezer’5 waar het hem altijd om ging, opmerkzaam te maken.

Tijdens de Nacht van de Theologie werd ook bekend gemaakt dat Het einde van de hel van Reinier Sonneveld verkozen is tot beste theologische boek 2025.

Wakker worden in een vreemd land. Het was de hoofdredactie van het RD overkomen. Hoe kan een christen zich nu thuis voelen in het land van Rob Jetten? Wordt het geloof niet binnen de kortste keren naar de privésfeer verbannen? Filosoof Sjoerd Griffioen laat aan de hand van het begrip ‘secularisatie’ zien, dat ons niet per sé een ramp is overkomen. Bovendien, christenen zijn toch altijd op doortocht?

Arnold Huijgen (1978) is de nieuwe Theoloog der Nederlanden. Hij is hoogleraar dogmatiek aan de PThU, christelijk gereformeerd predikant en enthousiast wielrenner. Hoe gaat hij zijn nieuwe rol vervullen? Redacteur Maartje Amelink ging met hem in gesprek.

Is hoop wel altijd een deugd? In het denken van Hannah Arendt verschijnt hoop niet als troost, maar als risico. In plaats van een remedie tegen het kwaad, kan hoop juist de blik afwenden van de werkelijkheid. Deze beschouwing onderzoekt Arendts kritische visie op hoop en laat zien hoe zij, via haar concept van nataliteit, een alternatieve ethiek van handelen ontwikkelt – geworteld in het hier en nu, niet in een uitgestelde toekomst.

De Dekaloog is een tiendelige Poolse dramaserie uit 1989, geregisseerd door Krzysztof Kieślowski. De serie maakte destijds veel los en heeft zelfs bijgedragen aan de afschaffing van de doodstraf in Polen. Iedere aflevering gaat over een gebod, dus de eerste film gaat over het gebod: ‘Vereer naast Mij geen andere goden’. Wat de film over dit gebod te zeggen heeft, laat Othniël de Jong in zijn bespreking hieronder zien. 

Waarom nu nog geloven? We hebben de vraag aan verschillende geloofsdenkers voorgelegd en willen de serie op een speciale manier afsluiten. Want hoe zou een ‘niet-gelovige’ deze vraag eigenlijk beantwoorden? Het zijn natuurlijk niet alleen mensen die geloven die zich tot deze vraag verhouden maar ook mensen voor wie het geloof geen basis vormt. Ik ga daarom in gesprek met mijn goede vriendin Kirsten Poortier, met wie ik al jarenlang gesprekken over het geloof voer. Ze is docent filosofie en doet onderzoek naar ‘kritisch denken’. Ze kan zich overigens niet helemaal vinden in de benaming ‘niet-gelovige’. “Ik vind God-zoeker beter” liet ze me weten.

Wetenschap, statistiek en cijfers domineren ons mens- en wereldbeeld. Wat heeft ‘geloof’ daar nog in te zoeken? En wat bedoelen we eigenlijk als we zeggen ‘ik geloof’? Waar geloof ik in? Hoe ziet geloof er voor mij uit? In deze serie vragen we jonge mensen naar hun blik op de vraag: waarom nu nog geloven? Lees hieronder de bijdrage van theoloog en filosoof Mathieu van Kooten.

Bestaat er nog zoiets als ‘waarheid’ in onze maatschappij? Of is er sprake van een post truth-tijdperk, zoals vaak wordt verondersteld? Theoloog Matthijs den Otter las De waarheidscrisis van filosoof Martine Prange. Hij worstelde zich door de alarmerende thematiek van het boek en vraagt zich af: hoe kunnen we de waarheid nog herkennen?