Verschil maken

Natuurlijk zijn ze er! Vrouwen die het verschil maken. Vrouwen in de bijbel en in de tijden daarna. Vrouwen die ons inspireren door hun kracht, hun geloof, hun sluwheid of hun moed. Vrouwen die naar voren stappen en gaan staan voor dat waar zij in geloven.

In deze editie van Open Deur, staan we bij hen stil. Omdat ze toch vaak op de achtergrond blijven, dikwijls gezien worden vanuit een bekende, vertrouwde, stereotype blik, maar ze zijn zoveel meer.

De bekendste Bijbelse vrouwen zijn zonder twijfel Eva en Maria. Zij hebben het christelijk mensbeeld bepaald. Maar juist zij werden in een merkwaardig contrast gezien, als het ware als de symbolen van kwaad en goed. Eva als de verleidster van de man en Maria als de moeder van Jezus, tot koningin van de hemel verheven. Beperkte beelden die de werkelijkheid geen recht doen.

In de Bijbel kom je allerlei andere beelden en andere vrouwen tegen. Allerlei momenten waarin vrouwen leidend en beslissend opgetreden zijn. Denk aan Sara en Rebekka, aan de vrouw van Lot, Mirjam, Debora of Salome. Denk aan Hagar en Rachab. Denk aan de heks van Endor, de koningin van Seba of aan Deliala, Ruth en Esther, Elisabeth, Maria of Martha.

Op beslissende momenten waren er vrouwen die zorgden voor een wending in de Bijbelse geschiedenis. Dikwijls waren zij er wanneer het verhaal stokte en de weg dood leek te lopen. Zij grepen in, openden vergezichten. Maar in de verhalen verdwenen ze daarna toch weer vrij snel uit beeld. In de traditie is dat lang zo gebleven. Maar met hun droefheid en hun vreugde, hun liefde en hartstocht, hun zelfstandigheid en afhankelijkheid, waren de vrouwen van toen, gelijk aan de vrouwen van nu. Beter gezegd: aan de ménsen van nu. Want hoe prachtig de tekst in Galaten 3: 28 Er zijn geen Joden of Grieken meer, slaven of vrijen, mannen of vrouwen – u bent allen één in Christus Jezus. 

We zijn allemaal mensen, uniek en in de ruimte gesteld. De mens die opstaat, die zich door de Geest laat leiden is een vrij mens. Een innerlijk aangeraakt mens is een gewetensvol mens die van zich durft laten horen. Op een geheel eigen manier die bij haar of hem past. Hoe spannend, moeilijk en hoezeer tegen de verwachting in dat ook is. Inspirerend en behulpzaam is het wanneer we voorbeeldfiguren ontmoeten, kijken en luisteren naar hen die ons voorgingen. Ons juist ook verdiepen in de verhalen van vrouwen.

Jezus gaf het voorbeeld. Door zijn hele houding bleek dat hij vrouwen even serieus nam als mannen. Hij verzette zich tegen de wet dat mannen hun vrouwen lichtzinnig konden wegsturen. Hij waardeerde de vrouwen om zich heen, sprak met hen en discussieerde met hen. De vrouw die zijn voeten zalfde, vlak voor zijn dood eerde hij om haar handeling. Hij profeteerde: ‘waar ook ter wereld het goede nieuws verkondigd zal worden, zal ter herinnering aan haar verteld worden wat zij heeft gedaan.’ Vrouwen waren getuigen van zijn opstanding.

Hoe mooi is het niet als mensen, vrouwen of mannen, binnen de mogelijkheden die zij hebben, op hun eigen manier opstaan en spreken en handelen om verschil te maken op momenten dat het er toe doet. Dat zij zich niet verschuilen achter excuses of zich laten ontmoedigen door verwachtingen, door de omgeving. Hoe bijzonder was bijvoorbeeld Clara van Assisi, die naast Franciscus haar eigen orde stichtte en een leefregel schreef. Hoe inspirerend, Anna Zernike, de eerste vrouwelijke dominee in Nederland, tegen alle gewoonten in. We kijken voorbij de stereotypen. Omdat we allemaal mensen zijn, met eigen talenten en een eigen stem, geroepen volledig mens te zijn.