Versterk wat dreigt te sterven

Elders in de wereld worden veel christenen vervolgd om hun geloof. Dat gebeurt al lang en houdt niet zomaar op. Anne van der Bijl richtte de organisatie Open Doors op, die op allerlei wijze de vervolgde christenen steunt en bemoedigt. Hier het aangrijpende verhaal over Open Doors en wat ze doen.

‘Wees wakker en versterk het overige dat dreigt te sterven’ (Openbaring 3:2). Het is de roepingstekst van Anne van der Bijl (1928-2022). Anne trok in 1955 naar de Poolse stad Warschau. Daar trof hij een kerk aan, vragend om Bijbels. Snel daarna begon zijn eenmansmissie om verdrukte en vervolgde christenen te helpen.

Anne van der Bijl verwierf bekendheid als God’s Smuggler (Gods smokkelaar), omdat hij Bijbels smokkelde naar landen waar de Bijbel een verboden boek was. Na Polen volgden andere Oostbloklanden en de Sovjet-Unie. Het werk breidde zich later uit naar China en Azië, Afrika, Latijns-Amerika. Open Doors is een internationale organisatie geworden met een wereldwijde bediening om de vervolgde kerk in ruim 60 landen te versterken.

Tijdens spreekbeurten vraag ik dikwijls: ‘hoeveel christenen worden wereldwijd vervolgd?’ 365.000.000 christenen worden om hun geloof vervolgd. Wereldwijd kan 1 op de 7 christenen zijn of haar geloof niet in vrijheid beleven. In Afrika is dat zelfs 1 op de 5 en in Azië 2 op de 5. Je mag er zijn? Vele zusters en broeders mogen er niet zijn…

Maar is christenvervolging niet iets dat heel ver weg gebeurt? Wat moet ik ermee, wat kan ik ermee, wat kan ik eraan doen?

365.000.000 christenen worden om hun geloof vervolgd

Eén lichaam

Als we het hebben over de vervolgde christenen, dan spreken we heel vaak over de vervolgde kerk dáár, een heel eind weg. Het kan soms lijken alsof er twee verschillende kerken zijn: de vervolgde kerk dáár en de vrije kerk híer. Maar dat is niet het geval. Er is namelijk maar één kerk, zoals de Schrift ons laat zien. Paulus zegt in 1 Korintiërs 12:26 ‘Wanneer één lichaamsdeel pijn lijdt, lijden alle andere mee; wanneer één lichaamsdeel met respect behandeld wordt, delen alle andere in die vreugde.’

Paulus vergelijkt de wereldwijde kerk met een lichaam. Denk maar eens aan je lichaam en stel je voor dat je een hernia hebt. Die pijn blijft niet beperkt tot je rug, want die pijn straalt uit naar je benen en je voelt een algehele malaise. Zo is het ook met het lichaam van Christus. Als ergens in de wereld zusters en broeders pijn lijden, is dat ook ónze pijn, want we zijn één lichaam. We moeten met ze méévoelen, ons hart moet naar hen uítgaan. Daarom is het belangrijk stil te staan bij christenvervolging, want we zijn één lichaam, één kerk.

Wonderbaarlijke uitredding

‘Daniël in de leeuwenkuil’. Dit Bijbelverhaal is een klassieker. Kortgezegd gaat het over de wonderbaarlijke redding van een integere bestuurder aan het Babylonische hof, die door toedoen van jaloerse collega’s ten onrechte ter dood was veroordeeld. Het is inderdaad een reddingsverhaal. En dan nog wel redding uit een situatie waarin menselijk gesproken totaal geen redding meer te verwachten was. Bij Daniël loopt het goed af. ‘Mijn God heeft zijn engel gezonden en de leeuwenmuilen van de leeuwen gesloten. Ze hebben mij geen kwaad gedaan, omdat Hij mij onschuldig acht…’ (Daniël 6:23). En als Daniël uit de kuil wordt getrokken lees je: ‘Hij bleek ongedeerd te zijn, want hij had op zijn God vertrouwd’ (Daniël 6:24).

U zult wel eens hebben gedacht dat het verhaal zó wonderlijk mooi is dat je denkt: ‘Zo té mooi!’ Wat u hier leest over Gods hulp is zó uitbundig beschreven dat het een heleboel vragen oproept. Is de conclusie dat God iedereen redt die op Hem vertrouwt? Voor velen staat zo’n verhaal haaks op hun werkelijkheid. Haaks op de werkelijkheid die je binnen het pastoraal werk ontmoet. Haaks op de werkelijkheid van vervolgde christenen die níet uit kuilen worden bevrijd en soms met levenslang letsel te maken hebben of zelfs hun trouw aan de Heer met de dood moeten bekopen. Kennelijk kwam er geen engel om hen te redden, zoals bij Daniël in de leeuwenkuil. Hoe zit dat?

Niet iedereen wordt gered uit aards lijden. Ook Daniël weet dat. Enkele hoofdstukken eerder zegt Daniël dat God hem en zijn drie vrienden kán redden uit het vuur van de brandende oven, maar ook als God dat niet zal doen – dat ze dan nog niet zullen buigen voor het afgodsbeeld (Daniël 3:16-18). Wat een voorbeeld van standvastigheid en geloof!

Als ergens in de wereld zusters of broeders pijn lijden, is dat ook ónze pijn

Dit uitreddingsverhaal roept vragen op. Want uitreddingen vonden en vinden niet altijd plaats. Tijdens de 2e Wereldoorlog liep het met de 6 miljoen mensen die dezelfde Joodse etniciteit hadden als Daniël, helemaal niet goed af. De concentratiekampen van Dachau en Sobibor, of tegenwoordig in Noord-Korea, zijn een soort leeuwenkuilen waar mensen zich vergrijpen aan andere mensen. In landen waar christenvervolging hevig is, zijn er genoeg leeuwenkuilen waar kennelijk géén engel opduikt om mensen te redden…

Tekenen

Deze uitredding van Daniël en de wonderen die Jezus deed, waren ‘tekenen’. Met deze wonderen gaf Jezus een téken van wat zou komen: het Koninkrijk van God namelijk, Gods Nieuwe Wereld waarin onrecht en lijden verdwenen zijn. Het is het plaatje van onder meer Jesaja 11 waar staat dat kalf en leeuw samen zullen weiden. Om dit perspectief te laten wenken, staan er in de Bijbel zoveel wonderen beschreven. Het zijn allemaal voorproefjes van deze toekomst. Die zit er aan te komen!

In kampen als Dachau en Sobibor, of tegenwoordig Noord-Korea, vergrijpen mensen zich aan anderen

Zo zullen we dit verhaal over Daniël ook moeten lezen. De toekomst is een toekomst van redding. Leeuwen hebben niet de macht, maar God. Hij is de redder, zelfs uit de dood. Die dood zal uiteindelijk niet zegevieren, maar het leven! Er zal een keer een einde komen aan lijden en gevaar. Wenkend is daar dat plaatje van leeuw en kalf die met elkaar spelen.

Moordaanslag Manga

Dinsdagavond, 2 oktober 2012. Manga is 22 jaar, onderwijzer en bereidt lessen voor. Zijn vader en moeder relaxen op hun veranda. Ze genieten van de stille, warme avond die zich over de stad Maiduguri (Noordoost Nigeria) welft. Manga’s jongere broer en hun twee zusjes kijken tv in de woonkamer.

Opeens wordt er hard op de voordeur gebonsd. Een grote groep zwaarbewapende mannen dringt het huis binnen. Ze duwen zijn doodsbange moeder in een grote kast en sluiten haar op. De tv, telefoons en allerlei waardevolle spullen worden meegenomen. Maar het ergste komt nog.

De indringers sleuren Manga, zijn jongere broer en hun vader naar buiten. Ze smijten hen op de stoffige grond voor het huis. Hun handen binden ze stevig vast achter hun rug. Letterlijk met het mes op hun nek eisen deze mannen van de islamitische terreurbeweging Boko Haram: ‘word moslim, of sterf’. Manga hoort hoe zijn vader tijd probeert te winnen: ‘Geef me nog een dag en kom morgen terug. Ik wil dit met mijn gezin bespreken.’ Maar ze geloven hem niet, trekken zijn hoofd achterover en snijden zijn keel door. Manga’s vader sterft voor de ogen van zijn zoons.

Dat Manga en zijn jongere broer het wél kunnen navertellen, mag een wonder heten. Toen ze Manga’s vader onthoofdden, wist hij: ons wacht hetzelfde lot. Eerst zijn broer. Ze begonnen in zijn nek te snijden, tot ze op bot stuitten. Hij bloedde hevig en deed alsof hij dood was. Vervolgens was het Manga’s beurt. Met een groot, gekarteld mes sneden ze in zijn nek en hals. Uiteindelijk lieten ze hen voor dood achter. Na de aanval werden Manga en zijn broer met spoed meegenomen naar het ziekenhuis. Tot op de dag van vandaag zeggen dokters dat het een wonder is, dat ze de aanval hebben overleefd.

De cynicus zegt: ‘Waar was God toen ze jullie vader doodden?’

Een cynicus zou zeggen: ‘Waar was God toen ze jullie vader doodden?’ Waarom God dit toeliet, weet Manga niet. Als gelovigen moeten we bereid zijn die ultieme prijs te betalen, aldus Manga. Zijn vader wist dat hij naar God zou gaan en bleef trouw. Dat is Manga’s troost, al worstelt zijn moeder nog steeds met trauma’s.

Hoop

Waarom de één sterft en de ander wonderlijk blijft leven? Waarom de één wel en de ander geen genezing of uitredding vindt? Het zijn Manga’s vragen, het zijn onze vragen. Voor Manga was de Heer erbij en gebruikt Hij Manga om te getuigen dat die toekomst eraan komt.

Het goede nieuws over Jezus gaat verder dan dat over Daniël. Daniëls redding was een teken van het komende Koninkrijk van God, een illustratie van de redding die zou komen. Met Jezus’ opstanding echter is die redding aangebroken. Misschien worden wij en onze vervolgde broeders en zusters niet van de dood gered zoals Daniël – soms ook wel – maar worden we wel uit de dood gered: mijn leven is zeker, zelfs al zou ik sterven.

Ben ik zo verbonden aan Jezus Christus, dat ik met mijn vervolgde medechristenen, met Manga, zijn vader en met Daniël weet: mijn leven als volgeling van Jezus kan zomaar een vervolgd leven zijn, een leeuwenkuil, maar ook dan ben ik zeker van Zijn nabijheid. Want in de leeuwenkuil was daar die Engel van God met hoofdletter E, die we kennen als Christus. Het is dezélfde Engel als die van de vurige oven waar Daniëls 3 vrienden al eerder in waren gegooid. Hij is het die als Lam en Leeuw van Juda (Openbaring 5:5-6) de brullende leeuw overwonnen heeft.

Gebed

Kun je er echt zijn voor vervolgde christenen? Al 70 jaar is het de roeping van Open Doors om te versterken wat dreigt te sterven. Een verwoeste kerk in Syrië, een groep geheime gelovigen in Noord-Korea of een weduwe in Nigeria…

Wij proberen de Nederlandse kerk te mobiliseren om naast vervolgde christenen te staan. Wij willen hen versterken door te bidden, te geven en te gaan. Om dat eerste te benadrukken: Daniël keerde zich in zijn persoonlijke nood tot zijn Heer, en deed voor het open venster richting Jeruzalem óók voorbede voor zijn broers en zussen, 1000 kilometer verderop in Jeruzalem! (Daniël 6:11). De vervolgde broers en zussen bidden voor ons, dat wij het volhouden in onze Westerse comfortabele context. Laten wij structureel bidden voor hen, zodat zij er niet alleen voor staan en standhouden.