Vijf tips om een moeilijk gesprek goed te voeren

Ten slotte… Er is heel wat aangekaart in dit nummer. Moeilijke pastorale vragen, met vooral tal van aanbevelingen hoe in een gesprek op zulke vragen te reageren. Om uiteindelijk beiden op ‘een mooi gesprek’ terug te zien. Hier worden die aanbevelingen tenslotte in vijf ‘gouden tips’ samengevat.

Soms weet je het al als je naar een pastorant fietst: in dit gesprek komt een moeilijk onderwerp op tafel. Maar het kan ook dat je nietsvermoedend aanschuift en er ineens een prangende vraag of heikel thema op tafel komt. Pastorale gesprekken kunnen – en mogen – ingewikkeld zijn, er zijn geen simpele tips om dat zomaar weg te nemen. Maar wellicht helpen deze tips om van een moeilijk gesprek ook een goed gesprek te maken.

1. Ga het gesprek open in. Voordat je met iemand in gesprek gaat, heb je je wellicht al een beeld gevormd van de ander en wat zij of hij gaat zeggen. Het helpt om je daarvan bewust te zijn en ervoor te kiezen om deze vooringenomenheid niet leidend te laten zijn. Bid vooraf om een open hart en wijsheid om te luisteren en de goede woorden te zeggen – of juist te zwijgen.
   
2. Begin met luisteren. Als ambtsdrager kom je niet alleen namens jezelf, maar ook namens God en de gemeente. Dat is een verantwoordelijkheid, maar het betekent niet dat jouw inbreng in het gesprek leidend moet zijn. De Heilige Geest kan verrassend werken; wie weet wat de ander jou kan aanreiken. Wees oprecht nieuwsgierig, stel open vragen. Luister naar de ander en haar of zijn ervaringen en motieven. Je hoeft ook niet meteen een reactie te geven. Complexe vragen of ingewikkelde problemen vragen om rust en zorgvuldigheid.
   
3. Neem de tijd en verdiep je in de ander en in de materie. Het kan zijn dat de ander een vraag heeft over een thema waarover in kerk en samenleving verschillend gedacht wordt. Of dat een onderwerp centraal staat waar je zelf nog weinig van weet. Het getuigt van kracht en wijsheid om aan te geven dat je hier graag op terugkomt, maar je eerst wilt verdiepen. Neem vragen over moeilijke thema’s serieus en kom met echte antwoorden. Het is niet erg om iets niet te weten, maar ga dan welsamen met de anderop zoek naar een weg om verder te komen.
   
4. Blijf bescheiden. Ieder mens weet maar ten dele, belijden wij als christenen. Onze kennis en ons inzicht is beperkt. Dit spoort ons aan om te blijven leren, maar ook om bescheiden te blijven. Het kan zomaar zijn dat je als ouderling, kerkelijk werker of als kerkenraad een verkeerd beeld hebt of een verkeerde inschatting gemaakt hebt. Durf je deze optie te overwegen?
   
5. Geniet van verschillen. Verschillen horen bij de kerk! Vanaf het begin worden christelijke gemeenten gevormd door een diversiteit aan mensen. Sámen ontdekken we de lengte, breedte, diepte en hoogte, ja, de liefde van Christus, zoals Paulus in zijn brief aan de Efeziërs (3:18) schrijft. We hoeven moeilijke gesprekken niet uit de weg te gaan of verschillen weg te poetsen. Wie weet kunnen de ervaringen, moeiten, gedachten of overtuigingen van de ander jullie als kerkelijke gemeente wel iets leren over Christus’ liefde.