Menu

Basis

Bijbelse kunst door het oog van een naald

Wat begon als een aardige hobby is uitgegroeid tot een eigen atelier en werken-in opdracht. We brengen het onder de aandacht vanwege het kerkelijke en pastorale aspect van deze bijbelse kunst. Misschien ter inspiratie…?

Woorden
gedachten
verhalen
komen samen
veranderen in beelden
spinnen zich als draden
vormen zich als kleuren
tot één geheel
tot één verhaal.

God weeft Zijn boodschap erin mee
met draden van Zijn liefde
door woorden van geloof
in kleuren van de hoop.

Zo rijgt de Grote Kunstenaar
Zijn draden door de mijne
en mag ik
elke quilt opnieuw
als kleine kunstenaar
mijn handen leggen in de Zijne.

Informatief

In 1991 ben ik begonnen met het maken van quilts. Na een paar jaar hiermee bezig te zijn geweest, kreeg ik de behoefte om iets meer in mijn quilts te laten zien dan alleen hoe mooi kleuren en patronen kunnen zijn. In mijn quilts wilde ik ook iets van Gods liefde doorgeven. Met de symbolen van geloof, hoop en liefde maakte ik mijn eerste ‘Bijbelquilt’.

De symboliek van kleuren, bloemen, getallen en figuren boeit mij zeer. In de loop van de jaren heb ik mij door zelfstudie hierin verdiept. In elke Bijbelquilt is er iets van deze symboliek terug te vinden. Regelmatig kreeg ik de vraag of ik voor iemand een quilt wilde maken. Ondertussen is dit uitgegroeid tot mijn dagelijks werk. Van particulieren, kerken en instellingen krijg ik opdrachten. De quilts worden allemaal met de hand gemaakt en ik werk zoveel mogelijk met traditionele technieken. Ik werk zowel abstract als figuratief, maar een combinatie van deze twee spreekt mijzelf het meeste aan.

Mijn doel is: hoe donker ook het leven kan zijn, in het verhaal van de quilt zal ik altijd ‘draden van Zijn liefde, de woorden van geloof en de kleuren van hoop verwerken’.

Quilt over psalm 42, gemaakt door Rieteke Hoogendoorn.
Psalm 42

Mijn verhaal

Bij quilts denken sommigen alleen aan lappendekens. Prachtige lappendekens waar ik zelf ook van kan genieten, maar bij mijn bijbelquilts moet je meer denken aan schilderijen, maar dan van stof. Ik schilder als het ware met lapjes. Iedere quilt is uniek en iedere quilt heeft zijn eigen verhaal.

Kerken willen graag een symbolisch werk dat bij het kerkelijk jaar past; verzorgingshuizen hebben ook hun eigen wensen en particulieren willen vaak hun trouwtekst, belijdenistekst, een lied of een speciale gebeurtenis in hun leven uitgebeeld zien in een quilt. Soms verwerk ik persoonlijke elementen in de quilt, bijvoorbeeld stropdassen en overhemden van een overleden echtgenoot.

Quilt Als alles duister is... gemaakt door Rieteke Hoogendoorn
Als alles duister is…

Ik luister naar de verhalen die bij het lied of de tekst horen. In de tijd waarin ik aan de quilt van opdrachtgevers werk, reis ik als het ware een poosje met hen mee, ik probeer me in te leven in hun verhaal. Bij een bijbeltekst diep ik de tekst uit die hij of zij aandraagt. Niet iedere tekst is even gemakkelijk, maar biddend om licht en zoekend in diverse vertalingen en naslagwerken naar de symboliek en de diepere lagen in een tekst, groeit er een ontwerp in kleuren en beelden. Het uitwerken van een ontwerp is voor mij een scheppend en meditatief proces. Ook spannend, hoe het eindresultaat zal zijn en hoe het straks zal worden ontvangen.

Verhalen rond een quilt

Bij een bijbelstudieweek voor vrouwen waar ik een lezing over mijn quilts gaf, nam ik werk mee waar ik nog aan bezig was. Een vrouw zag de quilt in wording liggen en begon te huilen. Ze zei: ‘Dit is mijn verhaal.’ Ze heeft de quilt ook gekocht toen die af was. Voor haar een dierbaar iets.

De gebrokenheid van deze wereld, maar ook het licht en de liefde van God

Of mijn vader, die vijf jaar ziek op bed lag. Ik had de quilt die ik voor mijn ouders had gemaakt over Jesaja 43 aan de muur gehangen, tegenover zijn bed. ‘Al moet je door het water heen, Ik laat je nooit alleen’ (één van mijn eerste bijbelquilts). Mijn vader ging de laatste jaren van zijn leven echt door het water heen; hij kon op het laatst ook bijna niet meer praten. Maar toch maakte hij mij duidelijk dat hij zich getroost en gedragen wist als hij naar de quilt keek. Zijn wens was dat na zijn overlijden de quilt naast de kist zou hangen als een stille getuige. We hebben de foto van de quilt gebruikt op zijn rouwkaart.

Diezelfde quilt, afgebeeld op een kaart, werd door iemand bij een stervende man door de bus gedaan. Later hoorde ik dat voor hem het kaartje als uit de hemel kwam; hij ontving hierdoor de rust waar hij zo naar verlangde. Er zijn verschillende grafstenen waarvoor een afbeelding van een door mij gemaakte quilt is gebruikt. Ik vind het zo bijzonder dat God mijn quilts op zoveel manieren gebruikt. Dat Hij mensen ermee bemoedigt en hoop geeft.

In sommige quilts zie je de gebrokenheid van deze wereld, maar in elke quilt zie je ook het licht van de liefde van God. Ik hoop dat mensen dit eruit halen en erdoor bemoedigd mogen worden.

Quilt Zeven werken van barmhartigheid, gemaakt door Rieteke Hoogendoorn.
Zeven werken van barmhartigheid

Kunst in de kerk

Kunst in de kerk is onmisbaar. Er is meer dan alleen woorden. Kunst versterkt het gesproken woord. Als we ons verdiepen in de opdrachten die God geeft aan Mozes bij het maken van de tabernakel en voor de kleding voor de hogepriester, dan zien we dat God ook een God is van kleur en symboliek.

Daarom is het zo mooi om te zien dat er steeds meer ruimte is gekomen voor kunst in de kerk. Verschillende keren hebben mijn quilts een plaats gekregen in de liturgie van een dienst. Zoals bijvoorbeeld de serie quilts over de kruiswoorden, in verschillende projecten zijn deze quilts een leidraad geweest in de Veertigdagentijd. De kleden die ik voor kerken heb mogen maken, zijn een waardevolle aanvulling in de erediensten. Voor ons kerkblad mag ik elke maand een bijdrage leveren met één van mijn quilts. Met een foto en een beschrijving hopen we mensen te inspireren en naar bijbelse kunst te leren kijken.

Mijn atelier

Een eigen atelier was een droom die ruim vijf jaar geleden is uitgekomen. Mijn atelier heeft de naam Quiltkapel gekregen. Waarom deze naam? Een kapel staat voor stilstaan, bezinnen, geloven, maar ook samen het geloof delen. Bovendien is een kapel een plek van gebed en lofprijzing.

Mensen willen hun eigen verhaal gaan verwerken in een quilt

Iedereen is welkom in de Quiltkapel, voor een kopje koffie of thee en een luisterend oor. Hier geef ik ook workshops en 1 x per maand is hier het Quiltcafé. Er wordt gequilt, er worden ervaringen gedeeld, verhalen verteld, soms met een traan of een lach. Ieder mens heeft zo zijn eigen verhaal. Je mag het delen, maar het hoeft niet. Tijdens de workshop ontwerpen, waar mensen hun eigen verhaal in een quilt willen gaan verwerken, komt er soms ook veel naar boven, blijdschap, dankbaarheid, maar ook soms verdriet. Voor de deelnemers soms moeilijk, maar wel heel waardevol om het te kunnen verwerken in een eigen quilt. Als ik zie hoe blij mensen na zo’n dag naar huis gaan, geeft dat veel dankbaarheid.

Een weg van vreugde

Als de quilt klaar is, is dit niet het einde van het verhaal. De meeste quilts vinden hun weg naar degenen die ze besteld hebben. In huiskamers, verzorgingshuizen en kerken vertellen ze elk hun eigen verhaal. Met de quilts die ik thuis heb, exposeer ik regelmatig. Jarenlang heb ik lezingen gegeven en mensen hebben genoten van alles wat ze zagen en hoorden.

Van verschillende quilts zijn kaarten gemaakt. Deze kaarten brengen bij veel mensen hoop, troost en blijdschap. De opbrengst van de kaarten is altijd bestemd geweest voor een goed doel: bijbelverspreiding, kinderbijbels en vakantiebijbelweken. Op dit moment is de opbrengst voor vluchtelingenkinderen in Griekenland. Het begint met iets kleins, een lap stof, patronen, draad en naald. Het eindigt in iets groots dat ver over landsgrenzen heen gaat.

Rieteke Hoogendoorn is kunstenaar en woont in Leerdam.


Wellicht ook interessant

Nieuwe boeken