Menu

Basis

Ken je mij?

Het vorige Ouderlingenblad was een themanummer waarin identiteit en gender centraal stonden met als titel: God kent je naam! In deze ‘Aan de slag’ handvatten om verder in gesprek te gaan.

Je gekend weten. Dat willen we allemaal, dat die ander weet hoe je heet, wie je bent. Je gekend weten is een thema dat voor jong en oud belangrijk is. Als kind en puber ontdek je of probeer je te ontdekken wie je bent en wie je zijn wil. In de jaren daarna ga je verder op gekozen wegen of kies je nieuwe wegen om jezelf als mens te ontwikkelen. En als het goed is blijf je iedere keer opnieuw ontdekken wie je bent. Je leven verandert immers door de tijd heen. Ook in het zorgcentrum waar ik werk klinkt de worsteling met de vraag: wie ben ik in deze kwetsbaarheid van nu, wat is er nu nog over van de mens die ik ooit was? Wie ben ik nu lichaam en geest mij beetje bij beetje in de steek laten? Wie ben ik als ik mijzelf niet meer (her-)ken? Ken ik mijzelf nog? Ken jij mij?

Ken je mij? Creatief

Wat is er mooier dan zichtbaar te maken wie je bent. In het zorgcentrum hebben ze op 1 afdeling voor iedere bewoner een collage in een (diepe) fotolijst gemaakt. Een collage die zichtbaar maakt wie die persoon was in zijn / haar jonge jaren. Van alles wordt zichtbaar, van een miniatuur boerenkar met de boerderij op de achtergrond tot trouwringen, recepten en een eigen gehaakt kleedje, die de creatieve kunsten van die persoon laten zien. Hoe mooi is het om met elkaar creatief aan de gang te gaan en in een fotolijstje jezelf voor te stellen, met foto, naam en dat wat belangrijk is voor jou! Een mooie activiteit voor jong en oud om daar de gang in het kerkgebouw als een tentoonstellingsruimte mee vol te hangen! Zo leer je elkaar wel kennen..

Voel ik mij gekend? Ken ik mijzelf?
Kennen jullie mij zoals ik zou willen?

Ken je mij? In gesprek met Psalm 139

Huub Oosterhuis schreef de tekst voor het lied: ‘Ken je mij?’ Zijn dochter Trijntje Oosterhuis heeft het al zingend bekend gemaakt. Op internet is dit lied makkelijk te vinden. Een lied dat klinkt als liefdeslied, waarbij je de ander vraagt: Ken je mij? Wie ken je dan? Dat zijn stevige vragen die deurtjes openen naar de diepte als je deze vragen deelt en in gesprek gaat. Ken je mij? Hoe zie je mij dan?

Dit lied, ‘Ken je mij?’, is gebaseerd op Psalm 139: Heer, U kent mij, U doorgrondt mij. De tekst die Huub Oosterhuis schreef als bewerking van deze psalm is te vinden in zijn boek: 150 psalmen vrij.

Luister met elkaar naar dit lied en laat het in stilte even bezinken. Wat raakt, wat doet dit lied met je? Laat iedereen steekwoorden opschrijven, vraagtekens zetten bij wat verwondert, uitroeptekens bij wat raakt. En ga zo met elkaar in gesprek.

Lees ook Psalm 139 en/of de bewerkingen van Huub Oosterhuis bij deze tekst. Vanuit het onderzoeken naar wat er staat, naar wat er raakt kun je samen op zoek naar wat dit lied betekent. Wat betekent dit voor mij om zo gekend te zijn, voel ik me gekend? Ken ik mijzelf? Maar ook de vraag: kennen jullie mij zoals ik door jullie gekend zou willen zijn? Als afronding van dit gesprek is het mooi om nog een keer het lied te beluisteren.

Gender – daar hebben we het nog nooit over gehad

Het woord ‘gender’, daar heeft iedereen wel eens iets over gehoord. Maar er echt over in gesprek?

Lang niet iedereen is vertrouwd met dit thema en al pratend komen er soms onvermoede verhalen boven tafel.

Verzamel eerste eens alle vragen die er zijn. Is er openheid om gewoon de vragen te roepen en op te schrijven? Of schrijft iedereen op kleine briefjes zijn vragen en gaan alle vragen in de pot, om daarna met elkaar de vragen sorteren?

Ga met al die vragen eens gewoon het gesprek met elkaar aan. Samen op onderzoek in een thema dat bekend klinkt maar soms zo onbekend is. De begrippenlijst en verhalen uit het vorige Ouderlingenblad zullen als handvat kunnen dienen. Niet alle vragen hoeven en kunnen per direct beantwoord worden. Ze kunnen wel als basis dienen voor een volgende bijeenkomst.

Zoek in het themanummer een aantal teksten / vragen die jou als voorbereider aanspreken en kunnen zorgen voor verdieping in de groep waar je het gesprek aangaat.

En als je met elkaar door de vragen heen vliegt omdat het weinig gespreksstof oplevert dan is er zo een mooie overstap te maken naar Psalm 139 of het thema ‘veilige gemeente’.

Gender: Wij weten dat wel!

Ach, daar hebben we het al zo vaak over gehad op school, daar hoor je zo vaak over… Tijd voor een uitdaging.

Stap 1. In het vorige nummer stond een begrippenlijst. Schrijf (een deel van) de woorden op losse strookjes, gooi ze in een grabbelton. Maak twee groepen en laat ze per groep om de beurt een strookje grabbelen en uitleggen wat het woord betekent dat op hun briefje staat. Welke groep weet de meeste woorden goed te omschrijven? Of puzzel samen als hele groep om bij ieder woord een omschrijving te formuleren.

Stap 2. Met elkaar in gesprek. Wat betekent gender voor ons? Wat doet het met ons? Zijn we er mee vertrouwd of is het iets wat ver af staat? Begrijpen we wat al die woorden betekenen en welke consequenties ze kunnen hebben in het dagelijks leven?

Stap 3. Gender in de kerk. In het themanummer staat een artikel van Robert Plomp: ‘Veelkleurigheid in de kerk, een ongemakkelijk bondgenootschap’. Hierin verwoordt hij dat wij als gemeente met elkaar deel van het lichaam van Christus zijn. In alle diversiteit. Zijn wij als gemeente daadwerkelijk één? of toch niet helemaal…? Welke vragen zijn er? waar lopen we tegen aan? Niet om zomaar overal pasklare antwoorden op te formuleren, maar om met elkaar in gesprek te gaan en te verkennen. Wat zegt dit thema ons? Zoals Robert Plomp schrijft: Met elkaar zoeken vanuit de liefde naar manieren om God lief te hebben boven alles, en elkaar als onszelf. Want, zoals Paulus schrijft: ‘Wanneer één lichaamsdeel lijdt, lijden alle andere mee; wanneer één lichaamsdeel met respect behandeld wordt, delen alle andere in die vreugde.’

Veilige gemeente, een plek om jezelf te zijn.

Het klinkt zo mooi, je gekend weten, voluit jezelf zijn. Zijn wie je bent. Is de gemeente, de kring waar je nu samen het gesprek aangaat veilig? Is er echt voor iedereen ruimte om zichzelf te zijn? Of word je toch geacht binnen de normen van het gebruikelijke te blijven? Is het zoiets als: ‘doe maar gewoon, dan is het al gek genoeg en zo doen we dat nu eenmaal…’ Je veilig voelen in de kerk. De gemeente als veilige plek ervaren is niet zomaar vanzelfsprekend. Dat veilig voelen kan met heel veel te maken hebben. Met het thema gender en zijn wie je wil zijn, maar ook met macht en gezagsverhoudingen, vermoedens van misbruik. Voor meer informatie over veilige gemeente zijn: zie www.veiligekerk.nl

Iedere gemeente heeft zijn eigen geschreven en ongeschreven regels, opgebouwd in al die jaren van gemeente zijn. Opgebouwd vanuit de gewoonte: ‘zo doen we dat nu eenmaal’.

Je veilig voelen in de gemeente, in de eredienst of bij activiteiten gaat niet altijd vanzelf. Net zomin als de ruimte voelen om je uit te spreken.

Om het klein te houden, nu niet eerst het gesprek over veilige gemeente maar eerst beginnen bij de groep waarin je nu samenkomt. Zijn wij een veilige groep? Is er de veiligheid en de vrijheid om je uit te spreken? Gebruik bijvoorbeeld een stille wand discussie als startpunt om daarna met elkaar in gesprek te gaan over de veiligheid in de groep om je uit te spreken. Voor de stille wand discussie hang je een paar vellen papier op met op ieder vel 1 van deze zinnen: Dit geeft ruimte / Dit benauwt / Geschreven regels / Ongeschreven regels.

De gemeente als veilige plek ervaren is niet zomaar vanzelfsprekend

Laat iedereen rondlopen en in stilte al schrijvend reageren op deze woorden. Daarna ga je met elkaar in gesprek over wat er op de vellen papier is geschreven. Het gesprek kan verschillende kanten op.

  • Het gesprek over deze plek, deze gemeente als een veilige gemeente. Wat is er nodig om te veranderen / aan te passen?
  • Welk beleid is er of moet er gemaakt worden om daadwerkelijk veilige gemeente te zijn? Denk aan alle misbruikschandalen (ook in de kerk), eenzaamheid, armoede, financieel misbruik, over-bevraging van vrijwilligers, vrijwilligersbeleid, omgaan met klachten, omgaat met macht, vertrouwenspersonen. Zie ook de website: www.veiligekerk.nl
  • Of het gesprek gaat naar het persoonlijke, hoe voel ik mijzelf in dit geheel? Ervaar ik ruimte om te zijn wie ik ben, wie ik wil zijn? Ervaar ik de veiligheid om te delen wat mij bezig houdt… of blijven we op de vlakte met elkaar? Ken je mij? Durf ik mij te laten kennen?

Mathilde Meulensteen is als kerkelijk werker verbonden aan de Protestantse Gemeente te ‘s Heer Hendrikskinderen, en is ook geestelijk verzorger binnen de SVRZ. Zij is lid van de redactie van Ouderlingenblad.


Wellicht ook interessant

Nieuwe boeken