Noud Fortuin over zijn transitie

‘Fantastisch moment toen mijn nieuwe namen klonken’

Noud Fortuin werd geboren in het lichaam van een meisje, maar kwam erachter dat hij eigenlijk een jongen is. Tijdens zijn transitie speelden kerk en geloof een belangrijke rol. Inmiddels zet hij zich in om een plek te creëren voor lhbtqi’ers die in minder tolerante kerkelijke omstandigheden verkeren.

Het duurde een half jaar voordat Noud Fortuin (20, theologiestudent) uit de kast durfde te komen. Hij was 14 toen hij aan zijn ouders vertelde dat hij wist dat hij eigenlijk een jongen is. ‘Ik stelde dat uit omdat ik bang was voor de reacties. De enige verhalen van transgender personen die ik kende, gingen erover dat ze niet meer welkom waren in hun kerk of zelfs in hun eigen gezin. Ik durfde het niet aan om het te zeggen. Ik ging me afzonderen van mijn ouders, klasgenoten, mijn hele sociale netwerk. Totdat het er wel uit móést, omdat het mentaal en fysiek niet meer anders kon.’ Zijn ouders reageerden er heel goed op.

De volgende dag is Noud het meteen aan de voorganger van de kerk gaan vertellen – het gezin was lid van de Protestante Gemeente Houten. De predikant zei: ‘De Heilige Geest werkt op vele manieren en ook door jou. Geef jij het tempo maar aan, dan volg ik.’ Dat zette de toon voor de reacties binnen de gemeente.

Bedankje

Op zijn 17e deed Noud belijdenis, hetgeen hij ook in het licht van zijn transitie als een markeringsmoment heeft ervaren. ‘Als de gemeenteleden anders hadden gereageerd op mijn coming-out, had ik de kerk wellicht vaarwel gezegd of was ik misschien van mijn geloof gevallen. Samen met mijn zus en een vriendin van haar heb ik in die dienst het lied Met open armen gezongen, waarin klinkt: “Hier is een plek voor jouw verhaal.” Het was een bedankje aan de gemeente. Tegelijk was het de belijdenis van mijn geloof.

Toen werden ook voor het eerst mijn nieuwe namen genoemd. Het feit dat ze hardop in de kerk klonken, zonder dat er specifiek aandacht werd besteed aan mijn identiteit daaromheen, vond ik fantastisch. Dat was een moment van erkenning. Het was een ritueel op zich.’

Twee keer bidden

Noud werkte mee aan een liturgische handreiking voor de Protestantse Kerken waarin woorden staan voor overgangsmomenten rond trans personen. Gebeden en liederen kunnen hen en hun familieleden helpen om de transitie te markeren. Noud zocht bestaande liederen op die in die setting passen. ‘Een lied over doop en over namen hoeft niet specifiek om transgender personen te gaan, maar kan goed gebruikt worden. Mijn moeder en ik schreven verder enkele gebeden. Samen hebben we gekeken hoe je ook ouders, broertjes, zusjes of kinderen in het ritueel kunt meennemen. Het gaat niet alleen om de trans persoon zelf, maar om het hele systeem om diegene heen.’

Bij een transitie zou je kunnen stellen dat de persoon in kwestie van binnen niet verandert, in feite is het het uiterlijk dat zich aanpast aan het innerlijk. Noud: ‘De transitie is misschien meer voor de mensen om je heen dan voor jou. Wel heeft het ook veel met míj gedaan: het is ruimte maken voor jezelf. Ik denk niet dat ik ben veranderd, maar ik heb geleerd om meer ruimte in te nemen en te weten dat ik oké genoeg ben om dat te doen.’

Noud herinnert zich een bijzonder moment, vlak na een gendergerelateerde operatie. Hij zat er nogal doorheen, lag met slangen aan z’n lijf in z’n ziekenhuisbed. Toen verscheen zijn zusje met haar gitaar. ‘We dachten: als we het even niet meer weten, dan moeten we maar naar Augustinus luisteren die zei dat zingen twee keer bidden is. We zongen samen en dat heeft me enorm geraakt. Ik voelde dat het een connectie met het hogere was, ondanks het feit dat ik op zo’n laag punt zat.’

Tafel

Naast theologie doet Noud een minor gender studies. Verder is hij jeugdwerker bij de Binnenwaai op IJburg, een protestantse gemeente die veel bezig is met diversiteit. Omdat Noud weet dat andere lhtbqi’ers in minder tolerante omstandigheden verkeren dan hij, is hij in kerkelijke setting actief om hun een plek te bieden.

Zo organiseert de Binnenwaai ‘TafelTijd’, voor christelijke lhbtqi’ers die in hun eigen gemeente niet zichzelf kunnen zijn of bijvoorbeeld worden geweigerd aan het Avondmaal. Je kunt er elkaar ontmoeten, verhalen delen, de Maaltijd vieren en samen eten.

In de periode voor zijn coming-out had Noud niet duidelijk het gevoel dat God er ook voor hem persoonlijk zou kunnen zijn. Door zijn medegemeenteleden durfde hij dat weer te geloven. ‘Nu voel ik het vooral als ik samen met anderen en specifiek met christelijke lhbtqi’ers Avondmaal vier. En als we samen mogen zingen. Dat is zoiets heiligs. Soms, als ik me niet goed voel, pak ik m’n gitaar en zing ik Voor ieder van ons een plaats aan de tafel. Ooit zal iederéén tot z’n recht komen. Tot dan doen we hier wat we kunnen doen.’