Geestelijke vorming en twintigers

De in dit themanummer beschreven methode Geestelijke Vorming kon wel eens heel geschikt zijn om contact te maken met jongeren, twintigers. In onderzoeken komen juist zíj naar voren als zinzoekers – hoe vangen we dat als kerken en gelovigen op? Hoe komen we in contact? Wat heeft de genoemde methode waardoor die zo geschikt lijkt?

Zoeken naar zin

In onze samenleving is er volop beweging rondom jongvolwassenen en zingeving. Niet voor niets: van alle Nederlanders zijn jongeren het meest op zoek naar zingeving. Dit bleek uit een onderzoek van Ipsos I&O en dagblad Trouw naar zingeving. Bijna de helft van alle 18-34 jarigen vindt zingeving belangrijk. Dit is gemiddeld 10% meer dan in andere leeftijdscategorieën. Een kerkelijke gemeenschap kan dus juist voor twintigers van betekenis zijn. In dit artikel meer over de leefwereld van jongvolwassenen en op welke manier je samen met hen vorm kunt geven aan kerk-zijn.

In de media, maar ook in kerken en bij welzijnsorganisaties, gaat het regelmatig over een zingevingscrisis die adolescenten en jongvolwassenen zouden ervaren. Velen van hen geven aan met mentale problemen te worstelen, zich eenzaam te voelen en betekenis te missen. Deze generatie is opgegroeid in een cultuur waarin zelfontplooiing en persoonlijke groei belangrijke waarden zijn. ‘Als je maar gelukkig bent’ en ‘je mag zelf kiezen wie je wilt zijn’, is wat ze van hun ouders meekregen. Dat klinkt mooi, maar te veel keuzevrijheid en gebrek aan gemeenschappen kan juist beangstigend zijn. Ze verlangen naar kaders die hen leren wat een goed leven zou kunnen zijn. ‘Help me om te ontdekken wat het leven ten diepste de moeite waard maakt’, vragen jonge mensen.

Ze verlangen naar kaders die hen leren wat een goed leven zou kunnen zijn

Op allerlei plekken ontstaan dan ook initiatieven die twintigers hierbij willen helpen. Denk bijvoorbeeld aan de Zinzoekers in Zwolle, The school of Life in Amsterdam en talloze cursussen, retraites en coachingstrajecten. Opvallend is ook het groeiend aantal jongeren dat in deze zoektocht de kerk (terug)vindt. Het gaat soms om mensen die als kind in de kerk kwamen, maar steeds vaker ook jongeren die helemaal niet met geloof zijn opgevoed. Je hebt er wellicht over gelezen in de media of misschien ben je zelf verrast over jonge mensen die meedoen aan een Alpha Cursus in jouw gemeente of zelfs vragen of ze gedoopt kunnen worden.

Verlegenheid

Tegelijkertijd is er veel verlegenheid rond twintigers en dertigers. Er zijn ook veel gemeenten waar deze generatie juist ontbreekt. Misschien is dat in jouw gemeente het geval. Jongeren die voorheen bij de tienerkerk of catechese kwamen, raken steeds minder betrokken. Ze voelen zich vaak niet meer thuis in het jeugdwerk en het patroon van elke zondag in de kerkdienst zitten, hebben ze zich nooit eigen gemaakt. Het zijn geen jongeren die een hekel hebben aan de kerk of aan geloof. Ergens willen ze wel betrokken blijven, maar hoe dan?

Voor oudere generaties is het soms ingewikkeld dat de vertrouwde manier waarop een kerkelijke gemeente georganiseerd is, blijkbaar niet past bij de levens van jonge mensen. Een behapbare én goed onderbouwde methode, zoals Geestelijke Vorming, zou wel eens een verrassend goed passende manier kunnen zijn om geestelijk op te trekken met deze doelgroep.

Kenmerken

Eerder in dit nummer is uitvoerig geschreven over het hoe, wat en waarom van de methode Geestelijke Vorming. De kenmerken van deze methode sluiten verrassend goed aan bij de vragen en de leefwereld van deze doelgroep. Hieronder licht ik er een aantal toe. Aan het eind van elk kopje vind je een vraag om zelf of als kerkelijke gemeente over na te denken.

De vertrouwde manier waarop een kerkelijke gemeente is georganiseerd, past niet goed bij de levens van jonge mensen

Holistisch

We leven in een gefragmenteerde samenleving. Voor elk onderdeel van je leven zijn er andere specialisten: je gaat naar de sportschool voor een gezond lijf, een psycholoog helpt je om mentaal gezond te blijven, een coach leert je hoe je alle ballen in de lucht houdt en voor je spirituele leven kun je naar de kerk of doe je aan meditatie. Maar als mens ben je natuurlijk veel meer dan de som der delen. Waar zijn de plaatsen waar je als méns helemaal meedoet en ertoe doet? De methode Geestelijke Vorming brengt vier gebieden van mens-zijn samen.

Afgebakend en overzichtelijk

Het leven is vol en open. Over een jaar kan je leven er qua werk, woonsituatie en relatie heel anders uitzien. Dit is de realiteit van de meeste twintigers. Daarom zeggen ze waarschijnlijk eerder ja tegen een traject van zes gesprekken die ze zelf kunnen inplannen dan tegen een gespreksgroep die standaard tweewekelijks georganiseerd wordt.

Persoonlijk en wederkerig

Gelijkwaardigheid en authenticiteit in relaties is voor twintigers belangrijk. Jonge mensen willen graag leren, maar hebben hiervoor nodig dat ze zelf ook als persoon gezien en erkend worden. De methode Geestelijke Vorming gaat uit van een gelijkwaardige positie tussen de pastor en haar of zijn gesprekspartner. Je trekt samen op als geestelijke metgezellen.

Dit betekent niet dat een pastor geen autoriteit heeft, die mag best zeggen waar het op staat en tegendruk geven.

Richtinggevend, maar niet dwingend

Voor jonge mensen met levensvragen is het belangrijk om ook écht antwoord te geven. De pastorale gesprekken geven ruimte om te delen wat er volgens het christelijk geloof op het spel staat en waarom een leven als volgeling van Jezus een goed leven is. Het is de kunst om dit zonder oordeel en niet dwingend te doen. Heldere antwoorden kunnen jongvolwassenen helpen om hun eigen weg te bepalen.

Tenslotte

Geestelijke Vorming is een methode. Er zijn natuurlijk ook andere vormen of activiteiten die recht doen aan bovenstaande kenmerken (zie onderstaand kader voor een aantal andere suggesties).

De gesprekken geven ruimte om te delen waarom een leven als volgeling van Jezus een goed leven is

Ga vooral in gesprek met jonge mensen zelf en vraag hen wat zij nodig hebben aan geestelijk metgezelschap. Een prachtige kans om jongeren te stimuleren om gelovig op weg te gaan in deze tijd waarin zoveel jonge mensen zoeken naar zin en betekenis.