Menu

Basis

Godsdienstvrijheid is niet opdeelbaar

Voorwiel van een fiets
Foto van Gary Lopater via Unsplash

Staat de vrijheid van godsdienst in Nederland onder druk? Moslimhaat raakt ook het christendom. Daarom een oproep aan kerken van Mounir Samuel.

Een dag na 9/11 werd ik van mijn fiets getrapt. Ik was 12 jaar oud. Zag eruit als een meisje. Ging naar een gereformeerde school en de destijds nog hervormde kerk. Het maakte niet uit. Een van de vliegtuigkapers was een Egyptenaar en mijn vader ook. Ik behoor tot de post-9/11-generatie. Dat betekent dat ik al vroeg leerde wat het betekent om moslim te heten, of er in ieder geval voor velen zo uit te zien.

Zeker ook voor witte christenen. Bezocht ik een andere kerk of gemeente, dan werd er ongemakkelijk op de banken of klapstoelen geschoven en angstig naar mijn tas gekeken. Dat laatste overkwam me tijdens afgelopen kerstnachtdienst overigens weer. Ook bijzonder: al preekte ik opgewekt over Jezus als opgestane Heer, toch kreeg ik steevast een fles olijfolie of bloemetje omdat ‘iemand als jij natuurlijk geen wijn drinkt’.

Geboren in Amersfoort mocht ik door de jaren heen telkens weer ‘oprotten naar mijn eigen land’. Ook kreeg ik zoals iedere persoon van kleur van mijn generatie een veel te laag studieadvies (geen ‘onderadvisering’ maar ‘onderwaardering’ noem ik dat). Eenmaal op de universiteit werden ik en de spaarzame andere studenten van kleur door onze witte studiegenoten ‘boterbriefjes van de PvdA’ genoemd. Al hadden noch mijn familie noch ikzelf ooit op die partij gestemd.

Het was ondenkbaar

Sinds 2001 veranderde er veel meer in de wereld en in ons land. Extreemrechts werd centrum. Zoals nu de gebrouilleerde extreemrechtse formatiepartners, met tenminste bij een van hen duidelijk fascistische trekken, door de media gezellig ‘centrumrechts’ worden genoemd. Personen op de vlucht werden opeens ‘migranten’, toen ‘gelukszoekers’. Ontdaan van elke juridische bescherming worden ze in wankele bootjes geduwd. Dit was in de jaren negentig nog volstrekt ondenkbaar.

Uit angst voor de ‘tsunami aan moslims’ verdrinken we in de golven van de klimaatramp

Nu worden personen op de vlucht zelfs diep in de Sahara al door de brute bendes van het Europese Frontex opgejaagd. Tussen 2015 en het moment van schrijven (12 februari 2024) stierven alleen al 28.918 personen op de Middellandse Zee. Uit angst voor de ‘tsunami aan moslims’ mogen ze graag verdrinken in de stormachtige golven van de klimaatramp waar geen politicus over praat. Wel over het gevaar van boerka’s, die overigens geen vrouw in Nederland draagt.

Toen ik in transitie ging, veranderde ik voor velen in de zoveelste ‘k*t-Marokkaan’. Niets had me daarop voorbereid. Scheldpartijen op straat, fysiek geweld ook, discriminatie (zelfs een ondertekend en aanbetaald huurcontract werd bij het zien van mijn gezicht verscheurd), etnisch profileren tot terreurverdenking – ik maakte het allemaal mee.

Politiek

Dit alles werd mogelijk gemaakt door partijen als de PVV en VVD, maar zeker ook het CDA en de SGP. Sterker nog: ik zou willen stellen dat door de kabinetten Rutte in het zadel te helpen en te houden de ChristenUnie de dagelijkse anti-migratieretoriek van de VVD alle ruimte gaf. Doordat het kabinet uiteindelijk klapte over de rug van enkele honderden kinderen op de vlucht, werd ‘de migratiecrisis’ en niet de werkelijke eindeloze opeenstapeling van crises opnieuw het grote thema van deze verkiezingen.

Ondertussen gaat het partijen als de VVD helemaal niet om vermogende expats en de BBB zeker niet om uitgebuite goedkope aspergestekers. De echte pijlen zijn gericht op personen op de vlucht uit Centraal- en Zuidwest-Azië (‘het Midden-Oosten’) en Noord Afrika. Het gaat om de zogenaamde moslims dus, al zijn velen van hen juist op de vlucht voor islamitische terreurgroepen en de continue (drone)aanvallen van landen als de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk (met hulp van Nederland) en heeft een opvallend groot aantal van hen zich bekeerd tot het christendom.

‘Dé moslim’, die door politici tegenwoordig opportuun ‘de migrant’ wordt genoemd, is feitelijk voor elkaar inwisselbaar. Een overtuigd christelijke Egyptische Nederlander als ik ben, is een moslim en dus een gevaar, ook in de ogen van veel christenen. Het vijandsbeeld van de moslim gaat veel verder terug dan ons anti-zwart racisme. Het is zo oud als de kruistochten.

Het beeld van de brute Moor met zijn kromzwaard is nooit weggeweest. Het verklaart de onvoorwaardelijke steun aan Israël, ook nu het land een gruwelijke genocide pleegt – mede op onze eigen christelijke broeders en zusters. Het vijandsbeeld staat bij voorbaat al vast. Zelfs al was Jezus een Joodse Palestijn.

Gevolgen

In de periode 2015–2018 dompelde ik me onder in de vele islamitische gemeenschappen in de polder. Ik schreef er het boek over God is groot. Eten, bidden en beminnen met moslims. Ik sprak honderden moslims die mij de gevolgen van mediaframes, moslimhaat, identiteitspolitiek en chronische ontmenselijking pijnlijk duidelijk maakten.

Godsdienstvrijheid werkt alleen als iedereen de vrijheid van geloof en geweten heeft

Ik was in shock hoe we hun kennis, kwaliteit en liefde voor onze samenleving geen enkele kans gaven. En krijgen ze die wel, dan zal het gros van het land nog steeds niets van hun talenten weten. Dat komt de media en de politiek niet uit. Moslimhaat heeft grote gevolgen.

Het verklaart waarom we Afghanistan en Irak binnenvielen, maar Syrië niet (om mensenrechten alleen voeren we geen oorlog). Het leidt tot zwijgen over Gaza, waar met onze hulp een gruwelijke genocide wordt gepleegd.

Celstraffen

Tijdens de formatie werd bekend dat Wilders drie wetsvoorstellen introk. De media brachten het triomfantelijk. De meeste christenen zullen er niet wakker van
hebben gelegen. Ik wel.

Ik heb de Koran in huis. Iedereen zou kennis moeten nemen van een boek dat voor zovelen heilig is. Het zou me – zou het wetsvoorstel wél zijn aangenomen – een gevangenisstraf van vijf jaar opleveren. Ik bezoek met enige regelmaat de moskee. Dit zou me op een aantal maanden komen te staan. Mijn vader, zusje en ik zouden ons stemrecht verliezen en geen overheidsfunctie mogen vervullen. Daar gaat mijn vaders baan en mijn zusjes accreditering als psycholoog. Mensen beschuldigd van ‘terroristische activiteiten’ zouden zonder enig proces de cel in worden gegooid. Daar zat ik alweer.

‘Voor nu.’ ‘Tijdelijk in de ijskast.’ Deze samenleving wordt niet geterroriseerd door moslims of migranten maar door angst, woede en haat. Ondertussen wordt er een eng precedent geschapen. Mensenrechten zijn niet op te splitsen. Godsdienstvrijheid geldt alleen als iedereen de vrijheid van geloof en geweten heeft. Maar die willen we moslims niet geven.

Daarmee komt ook de godsdienstvrijheid voor christenen in het geding. Er mag niet meer in kerken worden gestemd, het bijzonder onderwijs staat onder druk, overheidssubsidies aan christelijke ngo’s en organisaties als het Leger des Heils leiden tot protesten. Vrijwel in geen gemeente wordt gemakkelijk een nieuwe kerk gebouwd. Er zijn genoeg mensen die de Bijbel als een even haatdragend boek als de Koran aanmeten.

Ik kan ze geen ongelijk geven. Niet vanwege Gods woord maar hoe dat door de christelijke partijen en de witte kerk wordt uitgedragen. Het is onzinnig om over godsdienstinperking te klagen, als de kerk geen krachtige vuist maakt tegen haar eigen moslimhaat, islamofobie, stilzwijgen en onrecht.

Mounir Samuel is politicoloog, journalist en auteur van dertien boeken waaronder God is groot. Eten, bidden en beminnen met moslims (Uitgeverij Jurgen Maas, 2018) en Je mag ook niets meer zeggen. Een nieuwe taal voor een nieuwe tijd (Uitgeverij Nieuw Amsterdam, 2023). www.mounirsamuel.nl


Beperkt
Woord & Dienst 2024, nr. 3

Wellicht ook interessant

Nieuwe boeken