Op zondag Judica biedt de tekst van het alternatieve spoor uit Jeremia op een bijzondere wijze verdieping onderweg naar Pasen. In het licht van deze tekst is het bij wijze van spreken niet alleen ‘gejeremieer’ dat deze zondag de toon aangeeft. Er is niet alleen sprake van kommer en kwel. Naast het oordeel dat onontkoombaar voltrokken wordt aan het volk, is er ook de belofte van een vernieuwd volk.

Zondag Judica is de laatste zondag voor Palmpasen. Deze zondag is genoemd naar de beginwoorden van Psalm 43: ‘Judica me – Verschaf mij recht.’ Op de drempel van de Stille Week staan lezingen die de balans zoeken tussen ondergang en toekomst.

Midden in de Veertigdagentijd (zondag Laetare) lijkt het erop dat we even kunnen opademen met Jeremia. En dat terwijl zijn aankondigingen van onheil inderdaad zijn uitgekomen. Een deel van de bevolking is weggevoerd naar Babel. Maar dan krijgen ze een brief met woorden die uitnodigen een nieuwe blik te krijgen – juist daar.

In het midden van de Veertigdagentijd wordt er gevierd: tweemaal een plechtige en betekenisvolle maaltijd. Het wemelt van de verwijzingen naar andere bijbelgedeeltes. Keuze genoeg om aan te sluiten bij de belevingswereld van de eigen kerkgangers.

Als alternatieve lezing staat vandaag een verheven en gedurfde lezing op het rooster. Verheven, want het is de Heer die de profeet Jeremia zendt om in de hof van het huis van de Eeuwige, de tempel, te profeteren. Gedurfd, omdat de profeet met zijn verkondiging niets minder doet dan zijn leven in de waagschaal stellen.

Op het rooster staan Exodus 20,1-17, Psalm 19,8-15, Romeinen 7,14-25 en Johannes 2,13-22(25). Deze exegese focust op de epistellezing. Romeinen 7,14-25 is een bekend en tegelijkertijd ingewikkeld gedeelte. Mensen herkennen zich te pas en te onpas in de dynamiek van wel willen en niet doen. De mens is gevangen in een strijd van trekbewegingen tussen de wet van God willen houden en de wet van de zonde doen. Zij wacht nog op de voltooiing die komt wanneer het lichaam wordt vernieuwd.

In de teksten uit Jeremia 18 en 19 staat op twee verschillende manieren het werk van de pottenbakker centraal. In de eerste tekst gaat het om de actie in de werkplaats: klei die zich onder de handen van de maker vormt op de draaischijf. In de tweede tekst gaat het om een eindproduct waar niets meer aan te veranderen valt, een aardewerken fles of kruik die demonstratief wordt stukgeslagen.

In Jeremia 1,4-19 roept en zendt de HEER Jeremia als profeet voor alle volken. De jonge profeet moet zich geen angst laten aanjagen door de Judeeërs, ook al brengt hij hun een boodschap van oordeel.

De verzoeking in de woestijn, het klinkt vertrouwd. Je zou bijna denken: natuurlijk, een verzoeking is iets voor in de woestijn. Maar is het eigenlijk niet vreemd? De woestijn is een plek van leegte. Een stille, prikkelarme omgeving waar je offline bent. Een soort klooster. Waarom zou dat een plek van beproeving zijn?