Beeld: Rianne te Winkel en Tekst: Bara van Pelt

Beeld: Rianne te Winkel Tekst: Bara van Pelt

Een nabij overlijden zet je leven op z’n kop. Maar de één rouwt heel anders dan de ander. Hoe krijgt het leven weer balans en perspectief?

Fred van Iersel weet dat hij niet lang meer te leven heeft. De manier waarop bisschop Ignatius zijn eigen naderende dood beleeft, spreekt hem aan: vanuit het beeld van de graankorrel die moet sterven om vrucht te dragen. Sterven hoeft niet eenzaam te zijn en vruchteloos.

In een rouw- en verliesgroep praatten ouderen over hoe het is om ‘nabestaande’ te zijn. Ze her- en verkenden de verschillende rouwtaken die Manu Keirse onderscheidt: het verlies erkennen, ervaren van de pijn, aanpassen aan een nieuw leven en vooruit kijken. Hoe ga je alleen verder na een leven samen?

Etiquette rondom een rouwstoet

’Allerzielen op de begraafplaats’ doet denken aan twee dingen: Chocomel en kaarsjes. Het samenkomen op de begraafplaats met Allerzielen is een gebeuren waar kerken vaak graag en welkom een rol op zich nemen. Maar ook in de kerk noemen we de namen. Is dat niet wat dubbel?

Dit artikel is een verkenning van het begrip ‘troost’ in de Bijbel. Het is een rijk motief. Enerzijds gaat het over het gewone leven en de troost die mensen elkaar daarin kunnen bieden bij verdriet. Anderzijds gaat het over de troost die alleen God kan geven: troost die samengaat met redding en herstel.

Is het zinvol om bijbelse noties in te brengen in de discussie over voltooid leven? Annemarieke van der Woude reageert op Riemer Roukema’s artikel over voltooid leven: “Het komt, al met al, aan op het verdragen van de spanning die vervat is in de woorden: een aarzelende aanwezigheid.”