Voorgangers komen niet uit de lucht vallen

Giel Schormans legt uit waarom de Protestantse Kerk een Roepingenzondag heeft ingesteld. Dienaar des Woords worden spreekt niet vanzelf …

Heb je er zelf weleens over gedacht om predikant te worden?’ Van aanstaande predikanten, jonge studenten of zij-instromers hoor ik vaak dat de weg naar het predikantschap met die vraag begonnen is. Iemand zag het jou blijkbaar doen. Aanvankelijk landde die vraag niet (Ik!? Dominee?!) maar die liet jou toch ook niet los.

De vierde zondag van Pasen (volgend jaar op 11 mei 2025) is door het moderamen van de Generale Synode aangemerkt als Roepingenzondag. Voorgangers en kerkenraden worden opgeroepen om deze zondag aandacht te besteden aan het onderwerp ‘roeping’ en te bidden om nieuwe predikanten en andere geschoolde werkers in de kerk.

De Protestantse Kerk sluit hiermee aan bij een oecumenische traditie. Ook de Rooms-Katholieke Kerk en de Kerk van Engeland houden op deze zondag hun roepingenzondag.

De werkers

Waarom een roepingenzondag? De concrete aanleiding is het tekort aan predikanten en kerkelijk werkers dat zich aftekent. Lange tijd leek de afname van het aantal gemeentes en voorgangers gelijke tred te houden maar gemeenten blijken gelukkig veerkrachtiger dan gedacht. Enkele cijfers: 1 januari 2024 telde de Protestantse Kerk 1850 (wijk) gemeenten en 1390 gemeentepredikanten. 52% van de predikanten is 57 jaar of ouder en gaat binnen tien jaar met emeritaat (pensioen).

Gemeenten blijken veerkrachtiger dan gedacht

De instroom van nieuwe predikanten is beperkt. En ook al heeft de synode onlangs besloten het ambt van Dienaar des Woords open te stellen voor hbo-theologen en kerkelijk werkers met sacramentsbevoegdheid, die aantallen zijn te klein om het tekort op te vullen. Kortom: de kerk heeft mensen nodig die zich door Christus geroepen weten om de gemeente voor te gaan in geloof, hoop en liefde.

In deze tijd is dat niet een vanzelfsprekende keuze (als het dat al ooit was). Het is meer dan motivatie of ambitie, het heeft te maken met aanspraak, Iemand die je roept. Maar hoe ‘werkt’ dat? En hoe herken je dat? Vaak geleidelijk, soms plotseling en onomkoombaar, maar altijd met de belofte: Ik ga je voor. Roepingenzondag is daarmee allereerst een oproep tot gebed of de Heer van de oogst zelf nieuwe werkers wil roepen in zijn wijngaard.

In de wijngaard

De zondag is ook de oproep om als predikant of kerkenraad tijdens de eredienst of de catechese iets te vertellen over het prachtige en eervolle ambt van Dienaar des Woords. En de vraag eens op te werpen. ‘Heb jij er weleens over nagedacht om predikant of kerkelijk werker te worden?’

Want voorgangers komen niet uit de lucht vallen. En – spannende vraag – als er nooit iemand uit je eigen gemeente voorganger is geworden, wat zegt dat dan? Daarmee is Roepingenzondag een goede gelegenheid om het thema roeping expliciet aan de orde te stellen.

Voorgangers hebben de roeping de gemeente te dienen, de gemeente is op haar beurt geroepen die roeping hoog te houden en praktisch mogelijk te maken. Heel concreet kan dat bijvoorbeeld door studenten theologie uit de eigen gemeente financieel te ondersteunen bij deze lange en daarmee kostbare studie.