Zondag, een oase in de tijd

Herademing-redacteur en theoloog André Wesche maakt zich zorgen over het klimaat, de kloof tussen arm en rijk, oorlog en geweld, de zucht naar geld, eer en macht. Kan de zondag ons helpen om het tij te keren en een nieuwe weg te vinden?

De zondag als een aparte en bijzondere dag zijn we kwijtgeraakt. De rustdag veranderde de afgelopen zestig jaar in een vrije dag en daarna in een koopzondag. De heilige dag werd een dag van drukte en beweging, waarop ieder zich vermaakt en zijn ik centraal staat. Ooit was het voor velen een dag waarop hemel en aarde elkaar raakten en bevrijding gevierd werd in samenkomst, samen eten, ontmoetingen en een wandeling in de natuur. Een heilige dag die open staat voor het mysterie van het leven. Een dag om op adem te komen en nieuwe inspiratie op te doen.

De heilige dag werd een dag van drukte en beweging

Tijd en ruimte

De sabbat en de zondag maken deel uit van een groot verhaal. Een verhaal dat vertelt over de ontdekking van een bevrijdende kracht, de Levende genoemd, die mensen uit slavernij bevrijdt. Die uitnodigt om samen aan een bewoonbare aarde te werken waar vrede en gerechtigheid bloeien. Mensen mogen deelnemen aan het verbond dat de Eeuwige met hen sluit en dat met tien richtinggevende woorden wordt bezegeld.

Het vierde woord gaat over het in ere houden van de sabbat, de zevende dag, als een heilige dag waarop niet gewerkt wordt. De arbeid wordt gestaakt en er is tijd en ruimte om in contact te komen met de Levende, de levensbron. Zo kun je opnieuw ontdekken wie je bent en waartoe je in het leven staat. Het is een dag van ontmoeting, van verdieping en verbinding, van rust en vrijheid. Zoals God als kunstenaar zes dagen creatief bezig was om deze aarde bewoonbaar te maken en op de zevende dag rustte, zo worden wij mensen ook uitgenodigd om na zes dagen van werk en actie op te houden en een dag rust te nemen.

Zondag: een dag van ontmoeting, verdieping, verbinding, rust en vrijheid

Dat was in de oudheid een revolutionair besluit. Men vond de joodse mensen maar lui, omdat alle dagen werken normaal was en alleen rijken en machtigen over vrije tijd beschikten.

Nieuwe weg

Dat grote verhaal van het verbond, van Gods vriendschap met mensen, zijn we de laatste halve eeuw kwijtgeraakt. Nieuwe goden als ‘het Individualisme’ en ‘de Neo-Liberale Economie’ hebben hun intrede gedaan, met alle gevolgen van dien. Het klimaat zit in zwaar weer, de kloof tussen arm en rijk is levensgroot, eenzaamheid en overspanning verwoesten levens, oorlog en geweld verbreken de dialoog. De zucht naar geld, eer en macht overschaduwt het diepere verlangen naar verbinding, liefde en vrede. Kan de zondag ons helpen om het tij te keren en een nieuwe weg te vinden?

Simone Weil

Rustdag. Ik denk aan de drie werkwoorden van de Franse filosofe en mystica Simone Weil (1909-1943): stilstaan, luisteren en wachten.

Stilstaan betekent: stoppen, een dag ophouden met werken, met sociale media, autorijden, controleren en beheersen. Een lege en open ruimte in en met jezelf scheppen.

Luisteren betekent: je openen voor een ander en het andere. Je ego en al je invullingen in je hoofd een beetje opzijschuiven, het ongehoorde en niet geziene, het verborgene tot je laten spreken.

Op zondag kan onze ziel ademen

Wachten betekent: het nieuwe dat je ontdekt, laten rijpen. Het tijd geven om te groeien en dan antwoord geven op de vraag die naar je toekomt. De zondag als een oase op onze tocht door de woestijn van hebben en moeten. Een oase om een dag tijd te maken voor zijn, voor ontvangen, voor genieten en uitrusten in het groene gras bij de waterbron.

En dan weer verder, misschien met nieuwe ogen, omdat je weet hebt van dat komende koninkrijk van liefde en vrede. De zondag kan een zegen worden als we deze dag mens- en milieuvriendelijk weten in te richten, zodat onze ziel kan ademen.