Handreiking (1): wie was voor jou inspirerend?

Redactiemedewerkers van Herademing beschreven ‘gewone mensen’ die zij als inspirerend hebben ervaren. Wellicht inspireren de verhalen u en jou bij de vraag: wie was voor jou inspirerend?

Irène Paulette Vieillard-Baron

Ze was diepgelovig, elegant, hartstochtelijk en vol plagerijen. En ze sprak Frans. Die combinatie was voor mij als gereformeerde zestienjarige onweerstaanbaar. Irène Paulette Vieillard-Baron was de moeder van een recent bevriende klasgenote van mij. Irène was getrouwd met de voorganger van de plaatselijke pinkstergemeente, moeder van vier kinderen en had haar eigen taken in de kerk. Ze waren zendelingen geweest en hadden in verschillende landen gewoond. Ze maakten klassieke muziek, lazen literatuur, aten op mooie borden met zilveren bestek. In de hoek van de tuin stond een wijnvaatje waaruit getapt werd.

Dat genieten van cultuur stond in groot contrast met mijn eigen thuis. Mijn ouders hoorden bij de ‘kleine luyden’. Na hun lagere school moesten ze uit werken en mijn vader had zich door veel zelfstudie opgewerkt. In onze gezellige familie aten we met lepel óf vork en was cultuur iets voor anderen. Nu werd ik geraakt door schoonheid, kunst en muziek.

Omdat Irène het Nederlands nog weinig machtig was, hielp ik haar met het vertalen van haar bijbelstudies en toespraken (elk excuus om bij haar te zijn, was welkom). Zo leerde ik over de heilige Geest, God die in mensen wil wonen. Dat had ik nog nooit zo begrepen in mijn jaren van zondagse kerkgang. Voor Irène was bidden net zo gewoon als een gesprek voeren, iets dat ik alleen in mijn kindertijd kende. Haar hartstochtelijke verlangen naar God en absoluut vertrouwen in zijn goedheid en nabijheid, riepen diepe lagen in mijzelf wakker. Mijn leven zou nooit meer hetzelfde zijn.

Moeder en Bob Dylan

Bij de vraag door wie ik geïnspireerd word in mijn leven zie ik al gauw mijn moeder voor me. En Bob Dylan. Mijn moeder had als doopnamen Johanna Maria. Visions of Johanna is een lied van Bob Dylan. Hij schreef het in 1966. Mijn moeder was toen 43 jaar oud, in de bloei van haar leven. Al haar 9 kinderen waren geboren en ze voelde zich de koning te rijk met de verhuizing dat jaar naar een flat in Den Haag, waar ze uiteindelijk 50 jaar zou blijven wonen.

Vision heeft verschillende betekenissen: visie, blik, inzicht maar ook visioen. Moeder leefde met sterke visions. Hoewel ze jong de oorlog meemaakte knakte dat haar (geloofs)vertrouwen niet. Ze was ervan overtuigd dat ons leven niet door ‘toeval’ ontstaan is. Dat we allemaal gewild en geliefd zijn. Dat dit leven ooit is ontstaan in een tuin en dat dat leven ooit volmaakt is geweest.

Het enige dat telt in het leven is dat het je gegeven is en dat je wat moet doen met wie je bent en wat je kunt. En daarin was ze weer streng: geen middelmatigheid maar alles eruit halen! Streven naar het volmaakte. Leef alsof alles van jou afhangt! En weet dat het er niet om gaat succesvol te zijn maar om trouw te zijn.

Hoewel haar levensloop gestempeld werd door het krijgen van twee zwaar gehandicapte kinderen, en door de plotselinge dood van haar man, bleef ze vertrouwen in Gods leiding van haar leven. Ze bleef altijd ‘optimist’. Dat woord is eigenlijk niet passend voor haar. Ze stond gewoon als een boom geplant in een ander soort grond, in een andere werkelijkheid, van onzichtbare dingen, die niets met dit soort begrippen of categorieën te maken had. Zo wil ik ook leven.

Karmeliet Jan van Galen

Doorbreek de sluier van dit ontmoeten

Een van de gidsen die ik op mijn geestelijke weg heb ontmoet, is de karmeliet Jan van Galen (1912-2003). Verschillende mensen in mijn omgeving hadden zijn naam al eens genoemd als mogelijke ‘pater spiritualis’. Alleen al deze benaming riep bij mij weerstand op. Toch kwam hij op mijn weg. Tijdens onze eerste ontmoeting vertelde hij over zijn medebroeder Titus Brandsma, die hij vele jaren persoonlijk gekend had. Jan van Galen nodigde mij uit een tekst van Titus Brandsma (1881-1942) te overwegen. Deze tekst ging over het geliefde thema: van Titus: God zien. Hier volgt een fragment:

De inhoud raakte me diep. Toen Jan van Galen en ik hierover spraken, opende zich een verborgen werkelijkheid tussen ons beiden. In de dichterlijke woorden van Johannes van het Kruis: ‘Doorbreek de sluier van dit ontmoeten.’ Gods liefde opende zich als een nabijheid, een gave om niet, zomaar aan ons beiden geschonken. Deze ontmoeting werd deze inspiratiebron voor ons verdere contact. Inmiddels is Jan van Galen overleden en is Titus Brandsma heilig verklaard. Op mijn bureau staat een bidprentje van de ‘heilige Titus Brandsma’, ter nagedachtenis aan hen allebei. Zo blijft deze inspiratiebron levend.