Menu

Premium

Preekschets 2e advent – Genesis 49:11 en 12

Hij bindt zijn jonge ezel aan de wijnstok en het veulen van zijn ezelin aan de edelste wijnstok; hij wast zijn kleren in wijn en zijn gewaad in druivenbloed. Zijn ogen zijn donker door de wijn en zijn tanden wit door de melk.

Schriftlezing: Genesis 49: 1-12 en Jesaja 63: 1-6

Zie ook:

Het eigene van de zondag

Deze preekschets maakt deel uit van een reeks van schetsen voor de advent. In vier Bijbelgedeelten die over de Christusverwachting gaan valt op dat ezels een (bij)rol spelen. Ze vertellen ons iets over de Messias en zijn rijk.

Met advent staat de verwachting van de Messias centraal. We kijken terug naar de eerste komst van Christus, waarvan de Schrift getuigt. Tegelijk vinden we in het Oude Testament ook het uitzien naar de tweede komst, verbeeld in de schildering van het vrederijk waarin Christus zal regeren. In deze tweede schets gaat het om de overmacht die de Messias over de volken zal hebben, over het overwicht dat de Messias over de schepping heeft en de overvloed die hoort bij Zijn regering. Thema: ‘ezels aan de Hand van de Messias’.

Uitleg

Wie zich bewust is van de naderende dood, die zal zijn woorden wegen. Het uitzicht dat Jakob op zijn sterfbed heeft is indrukwekkend. Hij ziet hoe zijn nageslacht het middelpunt van een strijd vormt om de heerschappij op aarde. Immers, de scepter zal van Juda niet wijken totdat Silo komt. Laat je niet te snel verleiden om Silo/Silu te duiden in de vorm van een plaats, een persoon of een handeling. Wel laat het woord zich gemakkelijk verbinden aan de Davidische dynastie en dat is voor nu genoeg. Duidelijk is dat de heerschappij vanuit Juda gestalte krijgt.

Het duurt even voor Jakob bij de kern van deze heerschappij komt. Eerst moet hij door de aspirant troonopvolgers heen. Ruben, hoewel de zoon met de eerste rechten, blijkt ongeschikt omdat hij op seksueel terrein onbetrouwbaar is geweest door te slapen met de bijvrouwen van zijn vader (Genesis 49: 1-4). Een heerser over het huis van Jakob zal rein moeten zijn. Simeon en Levi laten zich leiden door hun woede en zijn daarmee potentiële moordenaars voor hun tegenstanders (Genesis 49: 5-7). Jakob neemt zelfs op vernederende wijze afstand van hun praktijken.

Als Jakob de zegen over Juda uitspreekt, klinkt er verrassing door in zijn spreken. Niet alleen zijn broers maar zelfs de volken zullen zich aan zijn heerschappij onderwerpen. Het beeld van de leeuw met een prooi tussen zijn poten is overtuigend, niemand zal het wagen die heerschappij te ontroven. De macht van de komende Heerser blijkt totaal en onoverwinnelijk te zijn. Juda is voor die macht niet geschikt omdat er geen blokkades zijn, maar allereerst omdat hij een Godlover (Juda) is in de ware zin. Zijn verkiezing blijkt verkiezende liefde. Immers, er was best iets op hem aan te merken. Hij was in Kanaän gaan wonen. Toch zal tussen dat heidendom de zegen van de Messias binnenstromen via Juda.

De Messias doet iets wat een verstandig mens achterwege laat. Hij bindt zijn ezel aan de wijnstok. Een wijnstok heeft ongeveer zeven seizoenen nodig om tot goede vrucht te komen. De ezel staat niet bekend als een volgzaam dier. Wie hem vastbindt aan de wijnstok loopt de kans om zijn wijnstok te vernielen. Van dit beeld straalt rust uit, de Heerser blijkt het volledige overwicht over de schepping te hebben.

De wijnstok is een beeld van de liefde (Jesaja 5), maar ook van de belofte van de overvloedige vrede (Micha 4:4). Waar de edelste van de vruchten zijn gekomen, daar is het land al lang niet meer door de vijand verwoest. De overvloed blijkt zelfs zo groot dat de Heerser zijn kleding in wijn wast. Zijn ogen zijn donker van de wijn en zijn tanden wit van de melk. Het is de taal van het beloofde land, zo zal Jozua straks ontdekken.

Aanwijzingen voor de prediking

De prediking van Jakobs visioenen ligt in de adventsverwachting die in deze gezichten doorklinkt (Genesis 49: 18). Door het hele hoofdstuk heen worden dieren met hun eigenschappen genoemd om uitdrukking te geven aan de karaktereigenschappen van zijn zoons. Voordat Juda aan de beurt is zal uitgelegd moeten worden waarom Ruben, Simeon en Levi geen serieuze kandidaten voor de heerschappij over Jakobs volk vormen. Kennelijk rekent God seksuele onreinheid en onbeperkte wraakzucht zwaar aan. Ook vandaag geldt dat er dergelijke blokkades kunnen zijn voor de overgave aan de heerschappij van de Messias. De heerschappij van deze Machthebber blijkt met drie woorden te vatten: overmacht, overwicht en overvloed.

De overmacht blijkt uit het feit dat niet alleen de Jakobieten hun broer zullen erkennen, maar dat ook de volken hun knie zullen buigen voor de Davidische koning (Silo). Zijn hand rust op de nek van de vijanden. In de prediking zal naar voren moeten komen dat men vrijwillig zijn knie voor deze Heerser kan buigen of men zal straks onder zijn vernederende hand gebroken worden.

Het overwicht blijkt uit de wijze waarop de Heerser met zijn ezelin omgaat. Zelfs de jonge ezel wordt aan de edelste wijnstok gebonden. Er is in zijn vrederijk geen wanklank tussen mens en dier (vgl. Bileam) en geen schade onder dieren en planten. De schepping ademt vrede waar de Messiaanse Koning zijn intrede doet.

Vaker worden in de Bijbel middels dieren de rust in het vrederijk getekend. De leeuw ligt naast het lam, de beer en de koe kunnen in een weide verblijven en zelfs het kind steekt zijn hand in het hol van een adder (Jesaja 11). Op het punt van gezag en overwicht ligt de lijn naar Christus. Moesten de mensen het niet zeggen dat Hij hen onderwees als Machthebber en niet als de Schriftgeleerden (Matteüs 7: 28-29). Waar de storm zwijgt, demonen vluchten en de dood moet wijken, daar is de heerschappij van de Messias zichtbaar. Ezels zullen hun kop moeten buigen voor het gezag van deze Koning der Joden.

De overvloed die onder zijn regering heerst zien we aan zijn kleding, aan zijn ogen en aan zijn tanden. De vrucht van de wijnstok is zo overvloedig dat er naast consumptie voor de mens ruim voldoende overblijft om de schoonheid van de Heerser te waarborgen. Nu is er nog honger, schaarste en vuiligheid vanwege een gebrek aan goede oogst. Straks zal de oogst zo totaal zijn dat de kleding zelfs in wijn gewassen wordt. Jezus gaf daarvan een voorproefje op de bruiloft in Kana waar water wijn werd. De vreugde van de eeuwige bruiloft zal niet meer ophouden.

De prediking over deze Messias vindt zijn hoogtepunt op Golgota waar de wraak op de volken gedragen is door deze Heerser. Hij wilde zijn bloed als wijn vergieten opdat wij niet in de volkenpers (Jesaja 63) zouden belanden. In dat licht staat deze belofte onder de verbondsdreiging van het oordeel dat op de dag van wraak zal komen. Geen vrederijk zonder de hand die op de nek van vijanden gelegd zal worden. Onder de prediking van Zijn Woord maakt God van vijanden vrienden. Ezels buigen hun kop en laten zich aan de wijnstok binden. De overvloed zal straks in het boek Openbaring stralen, want als de stammen genoemd zijn (Openbaring 7) zal blijken dat zij hun kleding wit gewassen hebben in het bloed van Lam (7:14).

Ideeën voor kinderen

In gezinnen kunnen kinderen soms een bijnaam krijgen. Daar ben je voorzichtig mee, want het is ‘intiem kapitaal’. Denkbaar is dat daar ook dierennamen bij zijn. We gebruiken ze gemakkelijk in spreekwoorden: zo sterk als een beer, zo sloom als een slak, er als de kippen bij zijn. Jakob bedient zich van dieren om het karakter van zijn zoons uit te beelden. Wie dat beeldend aan de kinderen voorhoudt zal weinig moeiten hebben om de ezel ter sprake te brengen.

Liturgische aanwijzingen

Voor de adventstijd zijn er psalmen met een verwachtingsmotief, zoals in de NLB Psalm 87 (volken), 98 en 102.

NLB 32 roept op om niet als een muildier verzet te plegen, maar zich te voegen in de wegen van de Heere. De koningspsalmen bieden mogelijkheid om de vrede van de Messias uit te beelden.

In ZG 103 een mooi adventslied gegeven waar de zegen van de wijnstok expliciet verbonden wordt met het Koningschap van Christus.

Wellicht ook interessant

Nieuwe boeken