Preekschets Jesaja 56:8 – Zondag na Kerst

Jesaja 61,10-62,3, Psalmen 147,12-20, Lucas 2,33-40, Galaten 3, 23-4,7

Het eigene van deze zondag

Direct na de tweede kerstdag volgt dit jaar een zondag. Deze staat onvermijdelijk in het teken van kerstfeest, misschien zelfs wel in de schaduw van kerst. Traditioneel is op deze zondag de evangelielezing uit Lucas 2: 33-40. In dit geval is deze uitgebreid tot vers 22-40. Dit om niet alleen te horen van de vreugde in Jeruzalem, maar ook over het heil voor alle volken (vers 31-32).

Aanwijzingen voor de liturgie

Als lezingen reikt het Oecumenisch leesrooster aan:

• Oude testament: Jesaja 61,10-62,3 | alternatief: Jesaja 56,1-8

• Psalmen: 147,12-20

• Brief: Galaten 3,23-4,7

• Evangelie: Lucas 2,33-40

Liedsuggesties

• (Nieuw) Liedboek voor de kerken, 2013: 176 ‘Om Sions wil zwijg ik niet stil’

• (Nieuw) Liedboek voor de kerken, 2013: 596 ‘Ontwaak, gij die slaapt’ (NB met voorzang)

Aanwijzingen voor exegese en prediking

Jesaja 56: 1-8 is een mooi Bijbelgedeelte op de zondag waarop we zien hoe Simeon Jezus ontmoet in de tempel en zijn profetie uitspreekt. Simeon ziet de tempel in het licht van Jesaja 49: 6 en 52: 10, de lezingen van afgelopen zondag en vrijdag. Dit licht straalt ook in Jesaja 56: 1-8.

Het goede nieuws, waar het de afgelopen weken steeds over ging is niet alleen voor het eigen volk, maar ook voor buitenlanders en buitenstaanders. In deze, hier en daar wat ingewikkelde en breedsprakige perikoop lijkt de profeet te worstelen met deze materie of verplaatst zich in de worsteling van zijn hoorders. Waar hangt het uiteindelijk van af of er plaats voor jou is in Gods huis en Gods hart? Niet van je afstamming, niet van de voortplanting, maar van een toegewijde houding aan God waarbij je de medemens recht doet.

Waarom worden buitenlanders en eunuchen genoemd? Vaak wordt gewezen op Deuteronomium 23 waar van beide categorieën gezegd wordt dat ze niet in Gods huis mogen komen. Toch is daarmee niet alles gezegd. In beide gevallen is afstamming het probleem als het gaat om het deel hebben aan Gods toekomstplannen. De buitenlander staat er buiten omdat hij geen ouders heeft die bij Gods volk horen, de eunuch mist juist de kinderen die deel krijgen aan Gods toekomst. In het nieuwe verbond draait he Jesaja 56 kan in onze oren een vervreemdende wettische klank hebben, vooral door de grote plaats die de sabbat krijgt. Dat is niet de bedoeling van deze tekst. Wel wordt hier een levenspraktijk getekend die in scherp contrast staat met het onrecht en de sabbatsontwijding in het Jeruzalem van voor de ballingschap, maar de essentie is dat in sabbatsrust en onderlinge gerechtigheid innerlijke verbondenheid met God zichtbaar wordt.

Merk op dat de Ethiopische eunuch die in Jesaja 53 Christus leerde kennen (Handelingen 8) enkele kolommen verderop las over de plaats die de buitenlander en de ontmande bij God krijgen.

Vers 8 tekent de terugkeer van de ballingen en het bijeenbrengen van de gemeente uit alle volken tot één grote beweging.

Christus wordt in dit hoofdstuk niet genoemd. Toch is er alle reden hem in de preek ter sprake te brengen. De beweging die niet-joden en eunuchen een plek geeft is binnen de oudtestamentische context ondenkbaar. Wie de vraag stelt hoe dit mogelijk is krijgt in Lucas 2 antwoord van Simeon: Christus, die de wet volbrengt (vers 21-24) en een zware lijdensweg zal gaan (vers 34,35) brengt de redding voor alle volken.

Om de preek overzichtelijk te houden kan Jesaja 56: 8 als tekst genomen worden. Maak er geen theoretisch betoog van. Dat landt niet op ‘derde kerstdag’. Laat het vooral een uitnodigende preek zijn om het goede nieuws te brengen aan (joden en) niet-joden en om ze aan te sporen de ‘vreemdelingen’ met het evangelie te zoeken.t niet meer om deze afkomst, maar om innerlijke verbondenheid met God.

Zie ook:

Preekschets Jesaja 2: 1-5 – 1^e zondag van Advent

Preekschets Jesaja 40:1-11 – 2^e zondag van Advent

Preekschets Jesaja 65:17-25 – 3^e zondag van Advent

Preekschets Jesaja 49:1-6 – 4^e zondag van Advent

Preekschets Jesaja 9:5,6 – Kerstnacht

Preekschets Jesaja 52:7-10 – Kerstdag

Preekschets Jesaja 59:21 – Oudjaar

Preekschets Jesaja 60: 1-6 – Zondag Epifanie

Deze tekst is afkomstig uit ‘Het beste nieuws. Adventsberichten. Handreiking voor Advent & Kerst & Epifanie’ van het Steunpunt Liturgie GKV.

De complete handreiking is daar te downloaden.

Verder is beschikbaar: een Bijbelleesrooster voor alledag (met afbeeldingen), een coronaproof Inspiratie- en ideeënboekje, Vespers voor Advent en Epifanie, en een eenvoudige liturgie rond het aansteken van de adventskaarsen. Wie het Bijbelleesrooster en de Vespers koopt, krijgt het Inspiratie- en ideeënboekje gratis meegestuurd. Zie www.steunpuntliturgie.gkv.nl.