Preekschets Jesaja 60:1-6 – Zondag Epifanie

Schriftlezingen: Jesaja 60, 1-6, Psalmen 72, Efeziërs 3,1-12, Matteüs 2,1-12

Het eigene van deze zondag

Als 25 en 26 december weer achter de rug zijn, is het de kunst om het feest van Kerst voort te laten duren. De Epifaniëntijd is de tijd van de verschijning van de Heer. Het is een mooie periode om met het licht van Kerst het leven van elke dag in te gaan, ermee te oefenen en zondags in de kerk weer aangemoedigd te worden licht te geven.

De datum van Epifanie is 6 januari. In de kerk wordt Epifanie gevierd op de dichtstbijzijnde zondag, dit jaar 3 januari.

Aanwijzingen voor de liturgie

De klassieke openings- of introïtuspsalm voor Epifanie is Psalmen 72. De antifoon is ontleend aan Maleachi 3,1 en 1 Kronieken 29,12. Om te zingen bij de berijmde psalm: (Nieuw) Liedboek voor de kerken, 2013: 514a.

Als lezingen reikt het Oecumenisch leesrooster aan:

• Oude testament: Jesaja 60, 1-6

• Psalmen 72

• Brief: Efeziërs 3,1-12

• Evangelie: Matteüs 2,1-12

De traditionele evangelielezing uit Matteüs 2:1-12, die op deze zondag de kersttijdafsluit, wordt in vrijwel alle roosters gecombineerd met Jesaja 60:1-6, waardoor deze perikoop en het hele kerstevangelie in een groots en wijds perspectief komt te staan. Kamelen, koningen en cadeaus zijn de voortekenen van een blije wereld voor en met Christus. De lezing eindigt meestal bij vers 6 maar kan ook langer genomen worden.

Liedsuggesties

• Geef in deze dienst alle ruimte voor Psalmen 72. Kijk ook naar de versie uit Vijftig Psalmen, in het Liedboek te vinden als 72a. In deze versie kan de psalm ook heel goed in beurtspraak.

• Andere liederen zijn te vinden in de rubriek Epifaniëntijd in het Liedboek, Gereformeerd Kerkboek of andere bundels. Klassieke liederen voor deze tijd van het jaar, zoals bijvoorbeeld te vinden in (Nieuwe) Liedboek voor de kerken 2013, 515-519, geven een heel goed beeld van het eigene van Epifanie en Epifaniëntijd. Ze kunnen een richtlijn bieden voor de eigen keuze.

• (Nieuw) Liedboek voor de kerken, 2013: 596 ‘Ontwaak, gij die slaapt’ (NB met voorzang)

• (Nieuw) Liedboek voor de kerken, 2013: 261 ‘Licht, verlaat ons niet’

• (Nieuw) Liedboek voor de kerken, 2013: 444 ‘Nu daagt het in het oosten’

Aanwijzingen voor exegese en prediking

Jesaja 60 vraagt er om eerst eens de toon van het hoofdstuk te proeven. Neem de tijd om die op je in te laten werken en woorden te vinden voor de verwondering en vreugde.

Licht staat voor de glorie van God, voor het geluk van mensen. Het is een geliefde metafoor die in het boek Jesaja. Het stralen van het licht staat ook voor het uitdragen van het goede nieuws. Gods licht straalt over Sion, Sion laat het stralen in de wereld, en de wereld komt erop af en ‘verkondigt de grote daden van de Heer’ (vers 6 slot).

In vers 1-6 klinken twee oproepen. Om te beginnen bij de laatste: Open je ogen en zie ze komen. De oproep herinnert aan de droom waarmee dit adventsproject begon: de dag komt dat de volken samenstromen in Jeruzalem (2: 1-5). Vandaag roept de profeet op de ogen te openen en op te merken. Hij ziet terugkerende ballingen en daar achter de vreemdelingen die meekomen. Ze komen met grote rijkdom. Micha 4 en Jesaja 65 laten zien hoe dit bij het beeld van Jesaja 2 past. Het perspectief van Jesaja 60 rijkt ver in de tijd, ook al zegt de Heer dat hij het spoedig gaat uitvoeren (60: 22). Nu al is het appel: open je ogen. De beweging begint al in de dagen van de profeet. De christelijke kerk heeft sinds oude tijden de komst van de magiërs in dit kader gezien. In de groei van de christelijke gemeente uit de niet-joden gaat de beweging verder. De profeet roept op om het te zien en je er over te verwonderen.

Dit als ondersteuning van de oproep waarmee hoofdstuk 60 begint: sta op en schitter. Denk bij dit schitteren niet aan je eigen glans, maar aan het licht dat je doorgeeft, het licht van God. De oproep is, evenals die van vers 4 bedoeld voor Sion en weerklinkt in de woorden van de samengestroomde volken. Sprak Jesaja 2:2 over het onderwijs dat God gaf in Sion, nu wordt zijn volk opgeroepen licht te geven. Het allerbeste nieuws, thema van dit project, klinkt tenslotte uit alle monden.

Laat de laatste preek in dit project een bemoediging zijn: het goede nieuws begint in vervulling te gaan, en een oproep: maak het goede nieuws bekend.

Zie ook:

Preekschets Jesaja 2: 1-5 – 1^e zondag van Advent

Preekschets Jesaja 40:1-11 – 2^e zondag van Advent

Preekschets Jesaja 65:17-25 – 3^e zondag van Advent

Preekschets Jesaja 49:1-6 – 4^e zondag van Advent

Preekschets Jesaja 9:5,6 – Kerstnacht

Preekschets Jesaja 52:7-10 – Kerstdag

Preekschets Jesaja 56:8 – Zondag na Kerst

Preekschets Jesaja 59:21 – Oudjaar

Deze tekst is afkomstig uit ‘Het beste nieuws. Adventsberichten. Handreiking voor Advent & Kerst & Epifanie’ van het Steunpunt Liturgie GKV.

De complete handreiking is daar te downloaden.

Verder is beschikbaar: een Bijbelleesrooster voor alledag (met afbeeldingen), een coronaproof Inspiratie- en ideeënboekje, Vespers voor Advent en Epifanie, en een eenvoudige liturgie rond het aansteken van de adventskaarsen. Wie het Bijbelleesrooster en de Vespers koopt, krijgt het Inspiratie- en ideeënboekje gratis meegestuurd. Zie www.steunpuntliturgie.gkv.nl.