Hofman – Arm en rijk in crises

Verrassend was voor mij deze pennenvrucht van de Christelijk Gereformeerde emeritus hoogleraar Hofman. Je mag het gerust zijn tweede proefschrift noemen. Een persoonlijke gedreven zoektocht die zich gaandeweg verbreedt en verdiept.

Bij het thema arm en rijk denk ik ook direct aan Lukas 16:19-31. Over deze gelijkenis schreef ik het laatste hoofdstuk van mijn doctoraalscriptie zendingswetenschap. Dit als test voor hoe ik mij – gaande in de gereformeerde traditie – verhoud tot de opkomende Theologie van de Bevrijding in de jaren 70 van de vorige eeuw. Hofman komt uit bij dezelfde exegese, namelijk: de spits van de gelijkenis is niet gericht op hoe het straks in het hiernamaals zal zijn.

Ook is de belangrijkste spits niet dat de rollen in het hiernamaals omgekeerd zullen worden. Nee, de spits is gericht op het heden. Op de broers van de rijke man – zijn farizese collega’s dus – die in het hiernumaals leven (16:14). Zij moeten leren horen naar de wet en de profeten én naar Jezus die de gelijkenis vertelt en Zich ook in de gelijkenis verstopt heeft. Hij is het immers die de wet en de profeten vervult en Die zich in de arme verstopt.

Na de exegese laat Hofman uitgebreid zien hoe men in de loop van de kerkgeschiedenis  met deze gelijkenis omging. Hij analyseert niet alleen hoe b.v. ‘oudvader’ Smytegelt er heel concreet over preekte, maar ook hoe makers van toneelstukken de scherpe boodschap neerzetten. In crisistijden (inclusief de corona-crisis) gaat het er vooral om spannen hoe men toen en wij nu de Bijbel én de krant lezen. Met vele citaten uit Het Financieel Dagblad toont Hofman aan hoe ons kapitalistische marktdenken in elkaar steekt. Het spirituele en het materiële, het verticale en het horizontale van het Evangelie zijn tezamen in het geding en kunnen niet tegen elkaar weggestreept of uitgespeeld worden.

Deze gelijkenis gaat het denken in machtsblokken en linkse of rechtse ideologieën te boven. Het gaat immers over die ene rijke (zonder naam) die die ene arme (met een naam) niet echt in het heden concreet ontmoet. Macro-analyses mogen niet losraken van micro-ontmoetingen waarbij samen in de spiegel van de gelijkenis gekeken wordt. Dit boek is een must voor studenten theologie, politicologie en economie, voor ondernemers en werknemers die de moed krijgen kritisch naar het functioneren van onze maatschappij te kijken in direct verband met onze dagelijkse bekering tot God, Die ons de wet en de profeten gaf en Jezus met de arme op ons levenspad zet. Dit is een boek met hoog profetisch gehalte!

T.M. Hofman. Arm en rijk in crises. Een persoonlijke zoektocht naar de receptie en relevantie van Lukas 16 over de rijke man en de arme Lazarus. Sliedrecht: BaanhoekBOEK, 2020. 336 pp. €29,95. ISBN 9789083084800.

Hofman – Arm en rijk in crises

Verrassend was voor mij deze pennenvrucht van de Christelijk Gereformeerde emeritus hoogleraar Hofman. Je mag het gerust zijn tweede proefschrift noemen. Een persoonlijke gedreven zoektocht die zich gaandeweg verbreedt en verdiept.