Pleidooi voor theopolitieke vorming

Jaap Goorhuis schreef een open brief aan het moderamen van de Protestantse Kerk in Nederland (PKN). Welke zorgen over de houding van de kerk bij de verkiezingswinst van de PVV wil hij delen?

Bij de laatste verkiezingen voor de Tweede Kamer heeft de PVV het grootste aantal stemmen behaald. Landelijk heeft 23% van de mensen die zichzelf als lid zien van een geloofsgemeenschap, op de PVV gestemd. Van de mensen die behoren tot de PKN, heeft ongeveer 15% op Wilders gestemd.

Hoe kan dat nou? Hoe kan het dat zoveel mensen van onze kerk gestemd hebben op een partij die slechts één lid heeft en dus ondemocratisch is? Hoe kun je nu daarop stemmen bij de verkiezingen van het belangrijkste orgaan van onze democratische rechtstaat, de Tweede Kamer? Dat begrijp ik niet.

Wilders heeft lak aan de grondwet, aan de Europese Unie en aan Europese en andere internationale verdragen. Godsdienstvrijheid telt voor hem niet. Hij wil moslims het land uit hebben en de islam en de Koran verbieden. ‘Juden raus’ klonk het tachtig jaar geleden.

Hij noemt ons parlement een nepparlement, hij lapt de rechtspraak aan zijn laars en scheldt op de vrije pers en de publieke omroep. Allemaal onmisbare fundamenten van onze rechtsstaat. Hoe kun je daar als christen nu op stemmen?

Tegen de aarde

Het klimaat interesseert hem niet, de klimaatafspraken van Parijs vindt hij onzin. De stikstofproblematiek ontkent hij eenvoudig of hij bagatelliseert die, zoals ook de BBB dat doet. Daar kun je als christen toch niet op stemmen?

Hoe kan bovendien met name in agrarisch gebied zó tegen het eigen boerenbelang gestemd worden? De boer die meegaat in het huidige agro-industriële complex, is over tien jaar uitgeboerd. De grond is dan dood en levert niks meer op. Maar de PVV? En de BBB? En de LTO? En het semifascistische FDF? Ho maar! Ik begrijp het niet.

Haat en nijd

Maar er is nóg een reden waarom ik het niet begrijp. Hoe kun je nou met Christus verbonden zijn, met zijn naam bekleed, en tegelijk achter een man aanlopen die tweedracht zaait en haat en nijd verspreidt in ons land? Bij mij komen de woorden boven uit ons oude avondmaalsformulier dat vroeger op de voorbereidingszondag werd gelezen.

Kun je met Christus verbonden zijn en achter iemand aanlopen die tweedracht zaait?

Daarin staat dat ‘allen die tweedracht zaaien in de kerk en in ons volk en allen die in haat en nijd leven jegens hun naaste’ niks te zoeken hebben aan de tafel van onze Heer. Dat gedrag is dus onverenigbaar met de gemeenschap met Christus. Hoe kunnen kerkmensen daar dan op stemmen?

Er is nóg meer. Door de uitslag van de verkiezingen voelen Nederlanders die van elders zijn gekomen, zich bedreigd. Er is grote onrust in hun gemeenschappen. Zij staan in toenemende mate bloot aan racisme en discriminatie. Moeten wij als kerk en als gemeente niet juist onze hand naar hen uitsteken en naast deze mensen staan?

De uitslag van de verkiezingen is alarmerend. ‘Het zal zo’n vaart niet lopen’ is in de geschiedenis te vaak gedacht. Laten wij leren van de ontwikkelingen in Hongarije, Tsjechië, Roemenië en van wat er zich deafgelopen acht jaar in Polen heeft voorgedaan. De uitholling van de rechtstaat begint waar via democratische procedures antidemocraten aan de macht komen.

Schuldig

Kunnen we het eens hierover hebben met elkaar? Bestaat het leerhuis nog in de gemeenten? Of is dat met de deputaatschappen voor overheid en samenleving, herderlijke zorg en catechese óók verdwenen?

Wellicht ten overvloede: het gaat niet om een stemadvies, maar om het aangeven van een grens. Ik bepleit de noodzaak van theopolitieke vorming in onze kerk en ik roep onze synode op daar werk van te maken.

Een zwijgende kerk is een schuldige kerk. Onze kerk moet spreken, zich uitspreken, zoals ook de Duitse bisschoppen doen in hun op 22 februari gepubliceerde indrukwekkende brochure ‘Völkerischer Nationalismus und Christentum sind unvereinbar’. Ik aarzel niet te zeggen dat deze brochure het niveau heeft van de Barmer Thesen. De tijd dringt want wat als de PVV in de Tweede Kamer een absolute meerderheid heeft? Met de zegen van de Kerk?

Voor de Duitse verklaring zie: www.dbk.de > Erklärung der deutschen Bischöfe of: https://tinyurl.com/ycxrsfbx