De elfde Algemene Vergadering van de Wereldraad van Kerken kwam in Karlsruhe in de eerste week van september 2022 samen onder het thema ‘De liefde van Christus zet de wereld in beweging richting verzoening en eenheid’. De vraag rijst dan op welke manier dit thema inspireert om te bidden en de mensen in Rusland en Oekraïne aan te spreken.

Onze idealen over hoe het publieke debat eruit moet zien, blijven gecompliceerd door de realiteit van hoe we ingebed zijn in machtsverhoudingen en systemische onrechtvaardigheid. Wat zijn de uitdagingen van ras voor witte theologen die deelnemen aan de Zuid-Afrikaanse publieke sfeer?

Onlangs verscheen er een rapport van de Raad van Europa over de positie van minderheden in Bulgarije. Ook al is er op verschillende terreinen flink vooruitgang geboekt, nog steeds worden Roma er gediscrimineerd. Er zijn nog altijd problemen op het gebied van scholing en hate speech blijft vaak onbestraft.

Toen eind mei ook in Nederland de publieke verontwaardiging over racisme overkookte en door het hele land demonstraties plaatsvonden, besloten we als redactie een themanummer van TussenRuimte over racisme te maken. Maar waar begin je bij dit thema? Als je dicht bij de aanleiding blijft, de Black Lives Matter-protesten, moet je vooral kijken naar het racisme waar zwarte mensen sinds eeuwen onder lijden, met een focus op het Atlantisch gebied. Maar is racisme niet veel breder dan alleen wit en zwart? En inclusief bijvoorbeeld islamofobie en antisemitisme? En wat wordt er bedoeld met die termen? Heb je het dan over huidskleur of over historisch en cultureel geconstrueerde posities in de samenleving? Beland je zo niet in een discussie die heel erg berust op de situatie in de Verenigde Staten, die niet parallel loopt met racisme in Nederland? Komen niet op alle continenten vormen van racisme voor? En als je naar Nederland en racisme kijkt, is dan het verleden ‘in de Oost’ niet even relevant als dat ‘in de West’?

Roma-gemeenschappen worden in Kroatië niet expliciet uitgesloten en openlijke discriminatie wordt veroordeeld, maar in het dagelijks leven is het duidelijk dat er veel vooroordelen zijn tegen zowel de Servische minderheid als de Roma.

Meer en meer wordt er in de politieke arena religieuze taal gebruikt, terwijl de staat zich als seculier presenteert – in de traditie van het Franse laïcité. Deze bijdrage bekijkt hoe dit begrip de relatie tussen staat en religie al dan niet beïnvloedt en bespreekt in dat verband enkele voorbeelden uit Brazilië.

Met enige regelmaat verschijnt het op de voorpagina’s van kranten en is het een thema geworden voor de nieuwsrubrieken op televisie: antisemitisme. Wat is hier aan de hand, is jodenhaat terug van misschien wel nooit weggeweest? Is het aan het groeien? Wat staat ons precies te wachten? Een beknopte analyse anno 2019.

oen ik op school zat, was de visie op de rol van landen tijdens de Tweede Wereldoorlog heerlijk duidelijk: Nederland en de geallieerden waren goed, Duitsland en zijn aanhangers fout. Veel nuance was er niet. Natuurlijk, er waren ook NSB’ers, maar dat was een kleine, afgebakende groep.

Taal doet meer dan het overbrengen van informatie. Met de labels die we opplakken oefenen we macht uit, al zijn we ons daar zelden van bewust. Ook voor bijbelvertalingen geldt dat woorden niet neutraal zijn en dat het goed is je bewust te zijn van wat ze oproepen. Een levendig gesprek over de uitleg en toepassing van de bijbelse teksten blijft even belangrijk als een zorgvuldige vertaling.