None

Preekschets Jesaja 59:21 – Oudjaar

Schriftlezingen: Jesaja 59: 21, Psalmen 90

Aanwijzingen voor de liturgie

Liedsuggesties

(Nieuw) Liedboek voor de kerken, 2013: 511. Het bekende Bonhoefferlied ‘Door goede machten trouw en stil omgeven’.

Bonhoeffer schreef vanuit de gevangenis, zijn positie binnen de verschrikkingen van het Derde Rijk. Nu de wereld al bijna een jaar in de greep is van het coronavirus kunnen we ons iets voorstellen van gevangenschap. Kunnen we ons iets voorstellen bij uitzichtloosheid. Juist nu: ‘Door goede machten trouw en stil omgeven’. Als de gemeente niet zingen, kijk dan of er een (dubbel)kwartet is die de vierstemmige zetting kan zingen. Of iemand draagt dit lied als gedicht voor, al dan niet met de melodie instrumentaal op de achtergrond.
(Nieuw) Liedboek 859 ‘Schuldig staan wij voor u, Heer’
Zie ook de rubriek jaarwisseling in liedbundels.

Aanwijzingen voor exegese en prediking

Jesaja 59: 21 is een geschikte tekst om over te preken voor wie ook op de oudjaarsavond wil aansluiten bij het leesrooster. Het goede nieuws, dat de profeet sprak en dat door Jezus werkelijkheid wordt, gaat uit de mond van heel zijn volk klinken, van generatie op generatie. Een mooi vervolg op het kerstfeest en tegelijk een mooie tekst met toekomstperspectief voor de jaarwisseling (vgl. Psalmen 90).

De achtergrond is in Jesaja 59 een donkere. God lijkt helemaal afwezig. De profeet stoot direct in het eerste vers al door naar de oorzaak: de zonde. Een profetisch geluid dat ook 2020 belicht. Alle ellende die onze wereld dit jaar ervaart heeft de zonde als diepste oorzaak. De belijdenis van 12ev geeft woorden om aan het eind van het jaar ons voor God te verootmoedigen.

Toch is God niet afwezig. Vers 15: ‘De HEER zag het’. Zijn ogen gaan over deze wereld. Wie is er nog over die zijn zijde kiest? Een spannende vraag in de kerk die online gegaan is. Het antwoord is niet hoopgevend. Maar vers 16b geeft hoop. God brengt redding, en Hij doet dat zonder ons. Denk daarbij aan de redding uit de ballingschap. En in het verlengde daarvan: de geboorte van Jezus de Zoon van God die zonder ons redding brengt. Hieruit ontstaat een mondiale beweging (vers 19a) van uitzonderlijke kracht (19b).

Tegen deze achtergrond klinkt de belofte van een nieuw verbond waarin zonen en dochter profeteren (vers 21). Evenals in hoofdstuk 44 gaat de dienaar (het volk) op de Dienaar (de Messias) lijken. Het volk, samen met de jonge generaties en de komende generaties. Een hoopgevend perspectief als je (vers 15,16) niemand meer ziet die Gods zijde kiest. Jesaja 60:4 ziet ze al aankomen. Maar dat is de tekst voor aanstaande zondag.

Moet dit alles aandacht krijgen in een preek op oudjaarsavond? Misschien niet heel uitgebreid, maar wie de bemoediging van vers 21 wil laten ervaren zal iets van de ontmoedigende context moeten laten zien. Alleen zo komt de tekst tot leven. In een jaar waarin de kerk – denk ook met name aan de jonge generaties – zo weinig zichtbaar was, zo weinig zichtbaar kon zijn, geeft het geheim van de Geest hoop. Hoe werkte Hij in de gemeente, die maar op beperkte schaal kon samenkomen? Hoe werkte Hij in de verschillende generaties? En hoe gaat Hij dat doen in 2021? Welk verlangen verwoord je in de preek?

Zie ook:

Preekschets Jesaja 2: 1-5 – 1^ezondag van Advent

Preekschets Jesaja 40:1-11 – 2^e zondag van Advent

Preekschets Jesaja 65:17-25 – 3^e zondag van Advent

Preekschets Jesaja 49:1-6 – 4^e zondag van Advent

Preekschets Jesaja 9:5,6 – Kerstnacht

Preekschets Jesaja 52:7-10 – Kerstdag

Preekschets Jesaja 56:8 – Zondag na Kerst

Preekschets Jesaja 60: 1-6 – Zondag Epifanie

Deze tekst is afkomstig uit ‘Het beste nieuws. Adventsberichten. Handreiking voor Advent & Kerst & Epifanie’ van het Steunpunt Liturgie GKV.

De complete handreiking is daar te downloaden.

Verder is beschikbaar: een Bijbelleesrooster voor alledag (met afbeeldingen), een coronaproof Inspiratie- en ideeënboekje, Vespers voor Advent en Epifanie, en een eenvoudige liturgie rond het aansteken van de adventskaarsen. Wie het Bijbelleesrooster en de Vespers koopt, krijgt het Inspiratie- en ideeënboekje gratis meegestuurd. Zie www.steunpuntliturgie.gkv.nl.