Niet zomaar een studentenhuis

Wonen aan de oudegracht

Aan de Oudegracht in het centrum van Utrecht staan prachtige grote huizen. Vanaf 1934 wonen de zusters Augustinessen op de hoek van de Oudegracht en de Waterstraat, vlak achter de Jacobikerk. De zusters laten zich inspireren door de regel van Augustinus. Vanaf het begin zoekt de gemeenschap naar een evenwicht tussen contemplativiteit en activiteit. Midden in het centrum van Utrecht hebben ze jarenlang vele contacten met bewoners in Wijk C, een van oudsher arme wijk. Ze zijn graag geziene gasten in de buurt. Met in de zomer een wit en in de winter een zwart habijt zijn ze een opvallende verschijning in de stad.

Oecumenische Studentengemeente

Begin 2015 heeft de Oecumenische studentengemeente haar intrek genomen in de ruimte die eerst de plek was voor Meisjesstad: opvang voor ongewenst zwangere meisjes en jonge vrouwen en hun kinderen. Toen de zusters dit werk niet meer konden doen is de opvang overgedragen aan de gemeente en heeft het een andere plek in de stad gekregen. Met veel plezier maakt de Oecumenische studentengemeente gebruik van de ruimte en is het contact met de zusters hartelijk.

Jacobikerk

Inmiddels waren er ook al heel wat jaren warme banden tussen gemeenteleden en predikanten van de Jacobikerk en de zusters. In 2016 ontstond er een gesprek van mij als studentenpastor met een van de predikanten, ds. Wim Vermeulen, die een missionaire taak heeft binnen de Jacobikerk. Er bleek een gedeelde interesse: Het monastieke leven, het leven in gemeenschap waarin samen bidden én werken centraal staan.

Missionair-diaconale leefgemeenschap

Al gauw was er een idee geboren: wat zou het mooi zijn als er in Utrecht een missionair-diaconale leefgemeenschap van studenten zou kunnen ontstaan. We zagen het voor ons: studenten die samen leven en ook samen een spiritueel/geloofsleven opbouwen én die zich met elkaar willen inzetten voor mensen in de buurt. Voor de Jacobikerk geldt dat de gemeente zich graag wil inzetten in Wijk C, waar de zusters Augustinessen al zoveel stappen hadden gezet. De Oecumenische Studentengemeente richt zich via het Interkerkelijk Platform Studentenpastoraat Utrecht (IPSU) op studenten, van wie er velen actief zijn in het centrum van de stad. De leefgemeenschap zou hierin het voortouw kunnen nemen.

Bij de zusters

Het idee was goed en toen was de vraag: waar zou je dit kunnen realiseren? Voor het antwoord op die vraag konden we dicht bij huis blijven. Het bleek dat de zusters op Oudegracht 35 vijf kamers leeg hadden staan op de eerste verdieping. Daarnaast was er op de begane grond een ruime ‘living’: een keuken met huiskamerfunctie. De zusters vonden het een inspirerend plan en zorgden ervoor dat in korte tijd alle ruimtes beschikbaar waren voor de studenten. Mijn collega en ik konden hen haast niet bijhouden. Wij stelden een advertentie op, voerden gesprekken met kandidaten en half september konden de eerste studenten hun kamer betrekken.

Als predikanten begeleiden we de leefgemeenschap, aan de ene kant praktisch, we zijn de link naar de Protestantse Gemeente Utrecht, daarnaast zijn we beschikbaar als pastor voor de groep als geheel of als een van de studenten een pastoraal gesprek nodig heeft.

Spiritualiteit

Inmiddels zijn we nu een paar maanden verder. De studenten hebben hun kamers ingericht en leren elkaar steeds beter kennen. De zusters zijn blij met hun aanwezigheid in het klooster, ze drinken af en toe thee met de studenten en de studenten zijn altijd bereid even een klusje te doen voor de zusters. De eefgemeenschap houdt zelf elke maandag een huisavond waarbij er ruimte is om dingen te delen die gaan over het samenleven, over spiritualiteit: wat drijft je in het leven, hoe speelt je geloof hierin een rol? We zijn hier wat uitgebreider mee aan de slag geweest tijdens een mini-retraite in Casella, het klooster van de zusters Augustinessen in Hilversum dat zeer gastvrij is naar jongeren toe. Het is goed om elkaars verhalen horen, op bepaalde punten te herkennen en deze met elkaar te bespreken. Mooi om zo dit met elkaar te delen, soms gaat dat met veel emoties gepaard, maar er wordt ook veel gelachen. Het is een bron van creativiteit en spiritualiteit

Eau de Gracht

Natuurlijk gingen we ook op zoek naar een naam voor de leefgemeenschap. Dat is op zich al een heel proces. Via een uitgebreide werkvorm: het associëren via foto’s en het brainstormen met woorden, termen en omschrijvingen waren we er aan het einde van de avond uit. De leefgemeenschap heeft de naam gekregen: Eau de Gracht.

Het is een naam met een grapje en een serieuze ondertoon. Eau de Gracht is een variatie op Oudegracht met een twist. Het ‘Eau’ is het franse woord voor water. Aan de ene kant heel praktisch, het water dat door de grachten van Utrecht stroomt, kenmerkend voor de stad. Aan de andere kant: Eau doet denken aan Eau de Vie, het levenswater, de bron van het leven, een verwijzing naar de Eeuwige, naar God. Daarbij is voor de groep het dynamische van belang, het energieke van stromend water, een inspirerende bron. De leefgemeenschap wil iets betekenen voor de buurt, daarin een levendige, energieke en gastvrije groep mensen zijn.

Op onderzoek

Na de officiële start van de leefgemeenschap in januari, door een viering in de kapel van de zusters ingeluid, is het nu tijd om naar buiten te gaan. Op onderzoek in de buurt, kijken wat er in de buurt al plaatsvindt, waar behoefte aan is. Er wordt van alles verkend. Er is een gesprek geweest met de sociaal makelaar van de buurt. Er zijn gesprekken gevoerd met buurtbewoners die de buurt goed kennen. Het contact met het studentenpastoraat krijgt steeds meer vorm. Op 4 februari vond in de Janskerk (Oecumenische studentengemeente) een bijeenkomst voor studenten plaats met het thema Borders & Bridges. Een van de studenten van Eau de Gracht zat in de voorbereiding en droeg dingen aan vanuit diaconaalmissionair perspectief.

Nieuwe mogelijkheden voor de kerk

Het is leuk om deze groep enthousiaste, gemotiveerde studenten aan de slag te zien gaan. Voor beide gemeentes is het ook inspirerend: jonge mensen die zich met hart en ziel in willen zetten, vanuit hun geloof, voor de buurt waarin ze wonen. Ik denk ook dat dit een blik in de toekomst werpt. De wijze waarop jonge mensen betrokken zijn en graag iets willen doen geeft mogelijkheden voor de kerk om aanwezig te zijn in de buurt. Het geeft nieuw elan, het is een bron van creativiteit en spiritualiteit.