Menu

None

Samen en alleen

Herademing 2022-4 samen en alleen editie

We zijn aangeland in het laatste nummer van de serie over contrasten, met deze keer: samen en alleen. Dit woordenpaar symboliseert zowel eenheid als scheiding. De eenheid tussen ‘samen en alleen’ kun je ervaren in een relatie, waarin je voor elkaar kiest. Deze eenheid komt onder druk te staan wanneer je er teveel van verwacht en elkaar overvraagt. Een ander persoon kan jou nooit alles geven waarnaar je verlangt. Samen zijn kan heel alleen zijn. Je voelt je van de ander afgescheiden en ook: dat je er alleen voor staat. Het alleen zijn kan ook kansen bieden.

Het contrast tussen alleen en samen is van alle tijden. Daarover schrijft Charles van Leeuwen in zijn bijdrage: ‘Ik en God zijn allebei alleen op deze wereld.’ Hij vertelt over de eremieten, de woestijnvaders en woestijnmoeders. Zij trokken zich terug uit de wereld, omdat ze zich daar niet langer thuis voelden. Er leefde in hen een verlangen naar een ander thuis, een thuis dat groter is dan je hart. Daarnaast zijn er cenobieten, een gemeenschapsleven waarin broeders en zusters gezamenlijk een religieus leven leidden.

Voor de voormalige VN secretaris Dag Hammerskjöld was de eenzaamheid een innerlijke weg. Zijn weg leidde naar een saamhorigheid die gevormd wordt door de liefde en mensen samenbrengt. Jos Huls schrijft hierover in zijn bijdrage.

De joodse filosoof Martin Buber vertelt hoe mensen in relatie staan tot hun omgeving en tot God. Deze relatie beschrijft hij als het ‘tussen’: een ruimte waarin de ander mij tegemoet kan komen. Marianne Vonkeman schrijft over dit raadselachtige ‘tussen’ dat werkzaam is als er sprake is van een werkelijke ontmoeting. Dat deze ontmoeting niet alleen tussen mensen kan plaatsvinden, beschrijft Wim Reedijk, oud-redacteur van Herademing. Hij vertelt over de verbondenheid met dieren en planten en met al wat leeft.

Tanja van Leeuwen interviewde dominicanes Holkje van de Veer, vlak voordat deze overleed. Holkje vertelde hoe ‘alleen zijn’ en ‘samen zijn’ elkaar afwisselen in haar levensgeschiedenis.

Ook Ineke Cornet schrijft over ‘samen en alleen in het klooster’. Ze belicht een zestiende-eeuws gebedenboek uit het Sint-Agnesklooster in Arnhem dat recent is ontdekt. Het geeft een inkijkje in hoe de persoonlijke en individuele gebeden gekoppeld zijn aan de gezamenlijke viering van de liturgie.

Hoe verdriet mensen kan samenbrengen, vertelt Barbara Zwaan. Zij begeleidde een rouw- en verliesgroep, waarin ouderen samenkomen en hun verlieservaringen met elkaar delen.

Ten slotte schrijft Jean-Jacques Suurmond over de ikoon van Elia’s hemelvaart. Zijn reis naar de hemel is niet samen en ook niet alleen!

Ondertussen heeft er een wisseling in de redactie plaatsgevonden. We verwelkomen André Wesche als nieuw redactielid en we hebben afscheid genomen van Tanja van Leeuwen.

Het jaarthema voor de komende jaargang is ‘inspiratie’. We hopen u dan weer te ontmoeten langs deze digitale weg.

Namens de redactie,

Kitty Bouwman

Kitty Bouwman is hoofdredacteur van Herademing. Ze is onderzoeker en docent spiritualiteitstudies. Ze heeft een praktijk voor geestelijke begeleiding en werkt als geestelijk verzorger in de Hartekamp Groep.


Inhoudsopgave

Agenda
Redactie

Woestijnvaders en woestijnmoeders over alleen leven en samenleven
Charles van Leeuwen

Dag Hammarskjöld: de innerlijke reis als een weg naar gemeenschap
Jos Huls

Martin Buber en het ‘tussen’: wat zich weggeeft in de ontmoeting
Marianne Vonkeman

Konijntje
Intermezzo
Barbara Zwaan

Geen mens staat op zichzelf
Wim Reedijk

Holkje van der Veer: ‘In een bezield verband samenleven én alleen zijn is waardevol’
Tanja van Leeuwen

Samen en alleen bidden in de zestiende eeuw
Ineke Cornet

Ontplooi je als individu, maar onttrek je niet aan de gemeenschap
Shoshannah Brombacher

Niet samen en ook niet alleen: Elia’s hemelvaart
Handreiking
Jean-Jacques Suurmond

Verdriet als langzame weg naar wijsheid
Barbara Zwaan

Hoe beter je een eenling kunt zijn, hoe beter we samen kunnen zijn
Boekrecensie
Jan Venderbos

Korte boekrecensies:
Nissen – Charles de Foucauld, broeder van alle mensen
Van den Berg – De straatwaarde van de ziel
Plaisier & Cornet – Dichter bij God. Aanwijzingen voor een rijke liturgie
Watts – Het taboe op weten wie je bent. Handboek bij het mysterie van het bestaan
Ivanic – Katholiek. De beeldcultuur van het katholicisme
Lemaire – Tegen de tijd. Kanttekeningen bij onze wereld
Merton – Vrede in het na-christelijk tijdperk


Samen en alleen
Herademing 2022, nr. 4

Wellicht ook interessant

Nieuwe boeken