Handreiking (3): wie was voor jou inspirerend?

Redactiemedewerkers van Herademing beschreven ‘gewone mensen’ die zij als inspirerend hebben ervaren. Wellicht inspireren de verhalen u en jou bij de vraag: wie was voor jou inspirerend?

Vader

Toen ik zesentwintig was, overleed mijn vader. Hij was toen zesenzeventig. Hij zei altijd te hopen dat hij het zou halen om ons volwassen te zien. Dat is net aan gelukt, want ik heb nog een zes jaar jonger zusje. Zijn sterven was voor mij een ingrijpende gebeurtenis. Ik sprak erover in het televisieprogramma Ik mis je, met Hella van der Wijst. Dat gesprek bij zijn graf deed mij eens te meer beseffen wie hij voor mij was.

Hij gaf mij inspiratie door in mijn jeugd regelmatig uit de Bijbel voor te lezen. Destijds vonden mijn broer, zus en ik dat niet altijd zo’n feest en waren we ongeduldig. En toch: door dat voorlezen is in mij een zaadje geplant dat gaandeweg is gaan groeien. Ik weet niet of ik theologie was gaan studeren zonder zijn geloofsoverdracht.

Toen mijn vader voor een operatie in het ziekenhuis was opgenomen, noteerde hij op een verfrommeld papiertje een aantal nummers van psalmen die hem, naar ik vermoed, steun en troost gaven. Ik schreef ze uit in een schriftje en ervaar met de jaren de sterker wordende zeggingskracht van juist dat Bijbelgedeelte. In de psalmen wordt geklaagd, God wordt om verantwoording gevraagd, maar ze eindigen (bijna) altijd met een uiting van vertrouwen of een lofzang. Terugkijkend vind ik het bijzonder hoe iemand met zo weinig woorden – mijn vader was een stille man – zo’n grote invloed kan hebben. Ik ben hem dankbaar dat hij aan de basis staat van mijn spirituele leven. Mijn vader: een stille kracht.

Paters jezuïeten en Theo Zweerman

Mijn eerste baantje was in de bibliotheek van het patershuis van de paters jezuïeten in Den Haag. Elke dag kwam de ‘bibliotheekpater’, pater Van Litsenburg, een paar keer langs, en dan hadden we een gesprekje. Als ik om 17 uur mijn fiets uit de kelder haalde om naar huis te gaan, hoorde ik boven in de kapel de paters zingen. Het contact met deze ontwikkelde en gelovige mannen inspireerde mij. Zij combineerden een wetenschappelijke benadering met een geloof in niet-bewezen zaken.

Een jaar later ging ik theologie studeren. Daar maakte ik kennis met de franciscaan en theoloog Theo Zweerman. Gepromoveerd op de filosoof Spinoza gaf hij colleges cultuurfilosofie. Ook hij wist academisch denken te combineren met de verwondering over wat we niet kunnen beredeneren. Hij richtte zich met name op de analyse van teksten van Franciscus en Clara van Assisi. Analyseren en loslaten, het kán samengaan. Dat leerde ik van hem.

Gieke

Aangezien ik meer een boeken- dan een mensenmens ben, vind ik het niet gemakkelijk om een ‘gewoon persoon’ als inspirerend aan te wijzen. Natuurlijk hebben allerlei mensen inspirerende dingen tegen mij gezegd. Zulke wijsheden haal ik trouwens ook uit boeken. Goed, toch een poging.

Gieke heb ik leren kennen via het bureau dat gastouders en gewone ouders bij elkaar bracht. Het duurde lang voordat het bureau iemand had gevonden om op mijn dochter te passen als ik moest preken, en in het eerste gezin werd gerookt. Niet fijn.

Gieke rookte niet, ze was evenals ik een alleenstaande moeder en haar dochter was een paar jaar ouder dan de mijne. De vader van haar dochter was een Tunesiër, ze was zwanger geworden even voordat hij hun huwelijk annuleerde en terug naar huis ging om te trouwen met de vrouw die zijn familie had uitgezocht. Als ik me goed herinner …

Gieke woonde in een appartement op de begane grond met een woonkamer, een keuken en twee kleine slaapkamers. Ze had HBO-J gedaan, maar in die tijd was het moeilijk om werk te vinden in die richting. Ze werd actief op de basisschool in de wijk en organiseerde bijvoorbeeld de kerstviering.

De oppaskindjes waren haar inkomstenbron, maar daarnaast begon ze een eigen bedrijfje. Ze ontwikkelde kisten voor verjaardagsfeestjes. Daar was ze erg goed in. Voor haar dochter organiseerde ze de meest speciale feestjes; daardoor geïnspireerd bedacht ik ook een themafeestje (Hapje maan).

Toen mijn dochter 4 jaar werd, vroeg ik Gieke om haar feestje te organiseren. Het thema werd 101 dalmatiërs. Alle kinderen kregen een staart en gingen met haar mee voor een speurtocht door de wijk. Aan het eind mocht ik ze de stuipen op het lijf jagen als Cruella de Vil.

Nadat ik verhuisd was, kwam ik nog regelmatig bij haar langs. Ze had ondertussen problemen aan haar rug gekregen. Maar – heel bijzonder – haar vrienden en kennissen boden spontaan aan voor haar te zorgen als ze thuis kwam uit het ziekenhuis. Het was leuk om haar te helpen. Wanneer ik op bezoek kwam, ging ik als vanzelf de vaat in de keuken wegwerken. Het voelde vertrouwd.

Gieke was eerlijk over wat er niet goed ging en tegelijk was het altijd gezellig om elkaar te spreken. Zij was een van degenen bij wie ik leerde dat zorgen voor een ander niet alleen geven betekent. Door voor iemand te zorgen krijg je ook iets ‘terug’. Ik kwam altijd met een goed gevoel bij haar vandaan.

Ik praat in de verleden tijd over haar. Dat komt omdat ik minder vaak naar Groningen ga, maar ik stuur haar altijd nog een kerstkaart. Onder andere omdat ik een heel mooie creatieve zelfgemaakte kaart terug krijg.